Narsist ne demek narsist insan nasıl olur gibi sorular sıkça ya kendimizi değerlendirmek ya da çevremizdekileri değerlendirmek için düşündüğümüz sorulardır. Günümüzde narsizm terimi sıkça duyduğumuz bir kavram olmuştur. Ancak bu kelimenin tam olarak ne anlama geldiği konusunda ya hep aynı tanımlar ya da çok farklı bilgiler bulmuş olabilirsiniz. "Narsist ne demek?" sorusuna açıklık getirerek, narsistik kişilik özelliklerini ve bu özelliklerin nasıl tezahür ettiğini inceleyeceğiz. Kendi iç dünyamızı ve etrafımızdaki insanları daha iyi anlamak için bu derinlemesine yolculuğu sizler için hazırladık.
Narsist Ne Demek
"Narsist" terimi, bir kişinin aşırı derecede kendi kendine odaklandığı, kendi yetenekleri, görünüşü ve başarıları üzerine aşırı özgüven ve ilgi gösterdiği anlamında kullanılır. Gündelik dilde kullanılan bir tabirdir ve bir hastaalık tanısını ifaade etmez. Narsist bireyler genellikle kendi ihtiyaçlarını ve isteklerini diğerlerinin üzerine koyma eğilimindedirler. Bu terim, Yunan mitolojisindeki "Narkissos" karakterinden türetilmiştir. Narkissos'un su da yansımasını görmesi ve kendisine aşık olmasıyla ilgili efsaneden narsist kelimesi gelir.Narsizm, normalde bir özsaygı düzeyi ve kendine güven içeren sağlıklı bir özellik olarak kabul edilir. Ancak narsist davranışlar aşırıya kaçtığında ve kişinin başkalarının ihtiyaçlarını göz ardı ettiği veya empati eksikliği sergilediği durumlarda, "narsistik kişilik bozukluğu" adı verilen ciddi bir psikolojik rahatsızlık söz konusu olabilir. Bu durum da kişinin işlevselliğini ve ilişkilerini olumsuz etkileyebilir.
Kişilik Özelliği Olarak Narsizm
Psikolojik açıdan, narsizm her insanın belirli bir derecede sahip olduğu bir kişilik özelliğidir. Herhangi bir özellik gibi bir spektrum şeklinde var olur. Yani hepimiz narsizm spektrumu üzerinde bir noktada yer alırız. Aslında belli bir ölçüde öz-merkezcilik sağlıklı bir tutumdur. Aaraştırmacılar öz-merkezciliğin özgüvene, dirence ve hırsın artmasına katkıda bulunduğunu göstermekteriyor.Narsisizm konusu sıklıkla abartılabilecek veya hafifçe aşırı yorumlanabilecek bir konudur. Narsisist kişilik özellikleri, bazı durumlar altında herkes tarafından deneyimlenebilen genel davranış kalıplarıdır. Ancak, asıl farklılık, bu özelliklerin hangi seviyede ve ne sıklıkta yaşandığıdır.Her birey, zaman zaman kendini daha çok önemseyebilir veya dikkat çekmek isteyebilir. Bu normal ve insan doğasının bir parçasıdır. Ancak narsisistik kişilik bozukluğu olan kişilerde, bu davranışlar patolojik boyutlara ulaşabilir ve iş, ilişki veya yaşamın diğer alanlarında sorunlara yol açabilir.Narsisizm, aslında bir spektrumda yer alan bir özelliktir. Sağlıklı özsaygı ve kendine güven, her bireyin yaşamında önemlidir ve narsistik kişilik özelliklerini içerebilir. Ancak bu özellikler, bir kişinin kimliğini ve ilişkilerini domine edecek şekilde aşırı hale geldiğinde, narsistik kişilik bozukluğu teşhis edilebilir.Örneğin, insanlar arası ilişkilerde, kişi kendisine özgü bir düzeyde öncelik vererek kendine saygı gösterebilir. Ancak bu durum, bir kişinin sürekli olarak başkalarını suçlama alışkanlığına veya empatisiz davranışlara dönüşmediği sürece sağlıklı sınırlarda kalmaktadır.Ancak herhangi bir kişilik özelliği, yani sadece narsizm değil, aşırı olduğunda patolojik hale gelebilir. Aşırı derecede narsistik olan bir kişiye narsistik kişilik bozukluğu denir ve bu teşhis edilebilir bir rahatsızlıktır.
Narsistik Kişilik: Yanlış Anlama ve Gerçek Durum
Narsistik kişilik ifadesi genellikle olumsuz bir çağrışıma sahip ve kötü anlaşılan bir konu olarak görülebilir. Narsistik kişilik özellikleri karmaşık bir yapıya sahiptir ve basitçe "kötü" veya "normal" olarak sınıflandırılamaz. Bunun yerine, narsistik özelliklerin anlaşılması ve değerlendirilmesi gerekir.İlk olarak, narsistik kişilik özellikleri her bireyde bulunabilir. Bu da belirli derecelerde normaldir. Özsaygı, özgüven ve kendi değerini kabul etme her insanın yaşamında sağlıklı bir şekilde var olan duygusal bileşenlerdir. Bir bireyin kendi başarısını kutlaması veya özgüvenli olması sebebiyle hatalı bir şekilde kendisini narsistik kişilik bozukluğuyla ilişkilendirilebilir. Ancak bu tam olarak böyle olmayıp, sorun narsistik özelliklerin aşırı ve sürekli bir şekilde baskın hale gelmesiyle ortaya çıkar.Narsistik kişilik özelliklerinin kötü anlaşılmasının temel nedenlerinden biri, aşırılıkların ve aşırı özsaygının toplumda yaygın olarak kabul edilmeyen davranışlarla sonuçlanabilmesidir. Bu davranışlar, insanlar arasında uyumsuzluğa ve çatışmalara neden olabilir.Narsistik kişilik özellikleri normal bir yelpazede var olabilir. Ancak aşırı ve bu özellikler sürekli hale geldiğinde zarar verici sonuçlara yol açabilir. Önemli olan bu özellikleri anlamak ve uygun bir dengeyi korumak için farkındalık geliştirmektir. Narsistik kişilik özelliklerini anlamak bireylerin hem kendi davranışlarını hem de diğer insanların davranışlarını daha iyi değerlendirmelerine yardımcı olabilir.
Narsistik Kişilik Özellikleriyle Başa Çıkmak
Narsistik kişilik özellikleri ve diğer kişilik tipleri insanların karmaşık psikolojik yapılarını gösterir ve herkesin çeşitli kişilik özellikleri vardır. Ancak bazı durumlarda insanlar okudukları kişilik özelliklerini kendi deneyimleriyle özdeşleştirme eğilimi gösterebilirler. Bu noktada kendini anlamaya ve tanımlamaya yönelik zorlayıcı düşünce kalıplarının ortaya çıkabileceğini unutmamak önemlidir. Yani kendinizi Narsist ne demek gibi araştırmalar yaparken buluyor olabilirsiniz.Kendimizi anlamak ve başkalarını değerlendirmek, zaman zaman karmaşık hale gelebilir. İnsanlar genellikle kendi özelliklerini ve davranışlarını farklı bağlamlarda farklı şekillerde yansıtırken, bazen kendi zihinsel süreçlerimizi önyargılar ve deneyimler etkileyebilir. Bu sebeple bazen kişilerin yazıları okurken veya psikolojik özellikleri incelediklerinde kendilerini bu özelliklerle özdeşleştirme eğilimine girdiğini görebiliriz.Narsistik kişilik özellikleri genellikle bireyin empati eksikliği, güçlü benmerkezcilik ve yüksek özgüven gibi belirgin özelliklerle ilişkilendirilir. Ancak yukarıdaa da belirtildiği gibi bu özellikler zaman zaman kişilik spektrumunun farklı noktalarında herkes tarafından deneyimlenebilir. Bu deneyimlerimizi irdelerken, narsistik özellikler ile kendi deneyimlerimiz arasında bir bağ kurmanın insan doğasının bir parçası olduğunu anlamak önemlidir.Narsistik kişilik özellikleri, kişinin kendini daha üstün hissetme eğilimi, dikkat arayışı ve başkalarını manipüle etme isteği gibi olumsuz yönleri içerebilir. Ancak bu demek değildir ki bu insanlar tamamen kötü özelliklere sahiptirler. Bu özelliklerin varlığıyla birlikte, bireylerin değişim ve gelişim potansiyeline sahip olduğunu unutmamalıyız.Narsistik kişilik özellikleri taşıyan bir bireyin, bu özellikleri anlaması, farkındalık geliştirmesi ve gerektiğinde psikolojik profesyonel yardım alması daha uygun olacaktır. Narsistik kişilik özelliklerine sahip olmak, bir kişinin daha derinlemesine kendini anlaması ve olumsuz davranışlarını yönetme yolunu bulması için bir fırsat olabilir. Bazı nedenlerden ötürü narsistik kişilik özellikleri taşıyan bireyler kendi içlerinde ve sosyal hayatlarında çeşitli zorluklar yaşaayabilir ve bunlardan endişe duyulabilir:
- Zor İlişkiler: Empati eksikliği, manipülatif davranışlar ve yetersiz ilişki dinamikleri nedeniyle ilişkilerde sorun yaşanabilir.
- İzolasyon: Empati eksikliği ve üstünlük duygusu, insanlar arasındaki bağları zayıflatabilir.
- Duygusal Zorluklar: Empati eksikliği nedeniyle duygusal zorluklar yaşanabilir.
- İş ve Sosyal Sorunlar: İş yerinde ve sosyal çevrede sorunlara yol açabilir.
- Kendini Gerçekleştirememe: Sürekli takdir ve dikkat arayışı gerçek hedeflere ulaşmayı zorlaştırabilir.
Narsistik özelliklere sahip bir bireyin bu özellikleri anlaması ve yönetmesi için psikoterapi gibi profesyonel yardım alması hayatını iyileştirir. Bu süreç, bireyin kendini daha iyi tanımasını, olumsuz özelliklerini değiştirmesini ve daha sağlıklı bir yaşam sürmesini destekler. Narsistik özellikleree odaklanmak yerine farkındalık ve gelişim odaklı bir yaklaşım daha sağlıklı sonuçlar doğurabilir.
Narsist Ne Demek ve Narsistik Kişilik Bozukluğu nedir?
Narsistik kişilik bozukluğu olan bireyler normal özsaygı ve özgüven düzeylerini aşan bir seviyede bu özellikleri çok sık sergilerler. Bu durum bireyin diğer insanlara ve ilişkilere karşı aşırı bir üstünlük duygusu taşımasına, empati eksikliğine ve manipülatif davranışlara yol açabilir. Bu aşırı özellikler kişinin günlük yaşamını, iş ve ilişkilerini olumsuz etkileyebilir. Bunların yanı sıra narsistik kişilik bozukluğu olan bireyler genellikle başkalarının duygusal ihtiyaçlarını görmezden gelirler. Bu da çevresiyle ilişkilerinde ve insanlar arasında anlaşmazlık yaratabilir.
Narsistik kişilik bozukluğu olan bir birey düzelebilir mi?
Narsistik kişilik bozukluğu karmaşık bir konudur ve düzeltme veya tedavi süreci diğer psikolojik sorunlar gibi kolay olmayabilir. Narsistik kişilik özelliklerini yönetme ve değiştirme konusunda bazı olumlu sonuçlar elde edilebilir.Narsistik kişilik bozukluğu olan bir bireyin düzelmesi birkaç faktöre bağlıdır:
- Bireyin Farkındalığı ve İstekliliği: Narsistik kişilik bozukluğuna sahip bireyin kendi davranışlarının ve düşünce kalıplarının sorunlu olduğunu fark etmesi önemlidir. Bu farkındalık sonucu değişim isteği göstermesi beklenir. Ancak narsistik bireyler genellikle kendi davranışlarını kabul etmekte zorlanabilirler. Bu nedenle farkındalık ve isteklilik bazen zor olabilir.
- Uzun Süreli Terapi ve Psikoterapi: Narsistik kişilik özelliklerini değiştirmek için uzun süreli terapi ve psikoterapi gerekebilir. Bunlar bireyin neden narsistik özelliklere sahip olduğunu anlamasını, empati geliştirmesini ve daha sağlıklı ilişki dinamikleri öğrenmesini içerebilir.
- Çalışma ve Sabır: Narsistik kişilik özellikleriyle baş etmeek sabır gerektiren bir süreçtir. Bireyin kendi davranışlarını sorgulaması, empati geliştirmesi ve olumsuz özellikleriyle yüzleşmesi zaman alabilir.
- İyileşme Eğilimi: Her birey farklıdır ve bu da iyileşme potansiyellerini değişebilir. Kimi insanlar narsistik özelliklerini kontrol altına almayı ve sağlıklı davranışlar geliştirmeyi daha kolay başarabilirken, bazıları için bu daha zor olabilir.
- Destek Sistemleri: Bireyin çevresindeki destek sistemleri; yani terapistler, aile üyeleri veya arkadaşları dağişim sürecinde önemli bir rol oynayabilir.
Sonuç olarak, narsistik kişilik bozukluğu olan bir bireyin düzelmesi mümkün olabilir, ancak süreç zorlu olabilir ve kişiye özgüdür. Profesyonel yardım almak ve sabırla çalışmak, değişimin gerçekleşme olasılığını artırabilir.
Narsistik İlişkilerle Başa Çıkma
Zorlu bir patron veya iş arkadaşıyla başa çıkmak, sabrınızı sınamakla kalmaz iş yerinde üretkenliğinizi de düşürür. Bir narsist biriyle çalışmak, tam anlamıyla sağlıksız olabilir. Tabii narsist ne demek hatırlarsak bu aslında tüm kişilerde belli miktarlarda olabilen kişilik özelliklerine işaret eden bir tanım. Yani buradaa narrsist olaraka ifaade edilen kişi aslında kişilik bozukluğu seviyesinde sorunları olan bir çalışma partneri. Çalışma ortamında böyle biri varsa bencil tavrı, manipülatif taktikleri ve güç açlıkları en belirgin özellikleri olabilir. Ancak bu sorun sadece diğer tarafla ilgili olmayabilir.Pek çok insan narsistlerle çalıştıklarını iddia ediyor. İş hayatını gerektiğinden daha zor ve son derece rahatsız edici hale getiren yöneticiler ve meslektaşlarının narsist olduğunu düşünen pek çook kimse var. Ancak bu noktada önemli olan kendi öz-merkezciliğimizin seviyesinin de sorunu artırabileceğini fark etmekten geçiyor.
Narsist Ne Demek : Zorluklar ile Bozuklukları Ayırt Etme
Diğer bir deyişle, narsistik kişilik bozukluğu olan biriyle çalışmak ile normalden daha yüksek narsistik özelliklere sahip birinin emrinde çalışmak arasında fark vardır.Son dönemdeki narsizmin yükselmesi ve konunun popülaritesi ile birlikte, hayatlarımızdaki ve kariyerlerimizdeki zor insanları kendimiz teşhis etme konusunda artan bir ilgi bulunuyor. Narsistik kişilik bozukluğu genel olarak çok yaygın değildir (2013 yılında 774 kişinin katılımıyla Dereboy ve ekibi tarafından yapılan araştırmaya göre %7.1'i). Ancak günümüzde pek çok kişi hayatlarında bir narsistin olduğunu iddia edebiliyor ve sorunları tamamen bu perrspektiften değerlendirerek yanlış çözümlemelere gidebiliyor.
Farkındalık ve Stigmatizasyon Dengesi
Narsist insanların özelliklerini göz önüne alarak başkalarını kolayca yargılamak çok sağlıklı bir yaklaşım olmayabilir. Başka bir kişiyi sevmediğimiz özelliklerini hemen bir zihinsel rahatsızlıkla ilişkilendirmek hem etik hem de adil değildir. Gün içinde “Patronum tamamen deli” veya “o tam bir narsist” gibi şeyler söylediğimiz zamanlar olmakla birlikte bu şekilde damgalamaa yapan yaklaşımlardan kaçınmak gereklidir.Bir kişiyi psikiyatrik bir rahatsızlıkla etiketlemek, sadece zihinsel sağlık teşhisi alanlarındaki kişileri daha fazla damgalamakla kalmaz, aynı zamanda narsistik kişilik bozukluğunun ne kadar ciddi olabileceğini de küçümseyen bir tutumdur.
Narsist Ne Demek : Gerçek Narsisti Anlama
Kimi zamanlar narsist ne demek, kimler narsist olur gibi araştırmalarla aile bireylerini, eşinizi, patronunuzu, arkadaşınızı ve ayrıca kendinizi bir narsist olarak kendi kendinize teşhis etmek istemiş olabilirsiniz. Ancak önce narsistik özellikleri tam teşekküllü narsistik kişilik bozukluğundan ayıran faktörleri anlamak önemlidir. Ayrıca her ne kadar kişilik özellikleri ve bozukluk arasındaki farkı bilseniz dahi karşınızdaki kişinin iç dünyasını bilemeyeceğiniz ve ayrıca psikolojik bir formasyonunuz olmadan bilseniz de doğru değerlendiremeyeceğiniz için oldukça tehlikeli ve yanlış anlaşılmalara müsait bir yaklaşım olabilir.Çevrenizdee narsistik kişilik bozukluğuna sahip birinin olup olmadığını anlamak elbette çok önemlidir çünkü çok zarar verici olabilir. Örneğin, eleştiriyi kabul etmekte zorluk yaşadıkları için, narsistik kişilik bozukluğu olan insanların daha fazla işle ilgililendiklerine dair araştırmalar vardır. Narsistler ayrıca güce çekilir, yani bu da onların liderlik rollerine yükselmelerinde istekli olmasına sebep olur. Ancak etik dışı davranışlarına, hayranlık ihtiyacına ve empati eksikliğine sahip olmaları moral bozabilir ve bulundukları ortamı tahrip edebilir.Peki, narsistik özellikler ne zaman narsistik kişilik bozukluğu dönüşür? Narsistik kişilik bozukluğunu teşhis etmek için, Amerikan Psikiyatri Derneği'nin Zihinsel Bozukluklar Tanısal ve İstatistiksel El Kitabına göre, aşağıdaki kriterler karşılanmalıdır:
- Başkalarından hayranlık ve onay alma ihtiyacının aşırı derecede olması
- Kendini olağanüstü, istisnai ve küçümseyici bir şekilde görme
- Diğer insanların duygularını ve ihtiyaçlarını tanıma yeteneğinin olmaması
- Yüzeysel ilişkiler
- Duygu durumunda büyük dalgalanmalar
Bu kriterler bir kişinin ömrü boyunca ve birçok durumda kimi zaman ortaya çıkabilir ve bunları deneyimleyebilir. Ancak burada önemli olan bunların sıklığı ve şiddetidir.Narsistik kişilik bozukluğuna sahip insanlar genellikle aşağıdaki gibi aşırı davranışlar da sergiler:
- Aşırı duygusal veya öngörülemeyen düşünce veya davranış
- Gerçekleri çarpıtma ve yanlış suçlamalarda bulunma
- Kuralları ihlal etmekten ve sınırları ihlal etmekten zevk alma
- Gaslighting, halka açık aşağılama ve yön değiştirme gibi psikolojik manipülasyon kullanma
- Saldırganlık ve antisosyal davranış
Kendinizi ifade etme becerileri geliştirmek, sınırlar koymak ve narsist taktiklerine karşı sakin kalmayı öğrenmek, varlıkları olumsuz etkisine rağmen narsistik kişilik bozukluğu olanlarla mücadelenizde başarılı olmanıza yardımcı olabilir veya daha iyi uyum sağlayan bir ortama geçmeye karar vermenizi kolaylaştırabilir. Ancak unutulmamalıdır ki kendi kendinize kimseye, kendiniz dahil, tanı koymamalı ve etiketlememeniz esas kuraldır. Bu tür sorunlarınız için uzman bir psikolog, uzman psikiyatr gibi profesyönellerden yardım almanız sorunlarınızın daaha kolay çözülmesini sağlar.
Kaynaklar
Zihinsel Bozukluklar Tanısal ve İstatistiksel El KitabıDereboy, C., Güzel, H. S., Dereboy, F., Okyay, P., & Eskin, M. (2014). Personality disorders in a community sample in Turkey: Prevalence, associated risk factors, temperament and character dimensions. International Journal of Social Psychiatry, 60(2), 139-147.https://bilimma.com/haberler/depresyon-nedir-belirtileri-nelerdir/