En yaşlı ağaçlar, anıt ağaçlar, ekolojide ağaçların yeri ve önemi.. Bu haftaki söyleşimizin konusu anıt ağaçlar! Artvin Çoruh Üniversitesinin Orman Fakültesinde Orman Mühendisliği Bölümü Toprak İlmi ve Ekoloji Anabilim Dalında görev yapan Prof. Dr. Aydın Tüfekçioğlu ile bir söyleşi yaptık.…
Read More →
Ortaokul Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması sonuçları açıklandı. Yarışma finalinde 20.960 öğrencinin 15.661 projesi arasından 180 başarılı proje yarıştı. Finalde 139 öğrencinin 90 projesi ödül aldı. 10 Birincilik, 20 İkincilik, 30 Üçüncülük ve 30 Teşvik ödülü verildi. TÜBİTAK Bilim İnsanı Destek Programları Başkanlığı’nca, ortaokul öğrencilerinin Biyoloji, Coğrafya,…
Kutuplara ilk giden Türkler kimlerdir? Hangi Türk araştırmacılar ne zaman kutuplara gitti? Arktik ve Antarktika’da…
Göbeklitepe özelinde din arkeolojisini Mardin Artuklu Üniversitesi Dinler Tarihi Anabilim Dalı öğretim üyesi Dr. Bilal…
CRISPR teknolojisine katkı sunabilecek yeni çalışmalar yayımlanıyor. Mikropların henüz tam olarak bilinmeyen DNA’sı virüsleri yenmeye yardımcı olabiliyor ve genom düzenleme potansiyeline sahip olan bu mikroplar, CRISPR teknolojisi için de faydalı olabilir. Örneğin, retronlar, bazı bakterilerde bulunan DNA, RNA ve protein…
Read More →
Arabistan’da bulunan tarihi taş duvar ve yapılar üzerinde süren çalışmalarda bilim insanları yeni bulgular elde etti. Max Planck Enstitüsü araştırmacılarına göre, 600 metre uzunluğa sahip yapılar 7 bin yıl öncesine dayanıyor ve anıtsal alanlar olarak inşa edilmiş olabilir. Suudi Arabistan’daki…
Filmlerde fizik hataları zaman zaman yapılıyor. Peki bir filmin bilim kurgu ya da fantastik olması…
Yapay zeka algoritması eski bir dil olan Akadca’ya ait metinleri okudu, eksik yerleri otomatik tamamladı…
Biyolojik Cinsiyet Biyolojik cinsiyetler ne zamandır bizimle birlikte ve nasıl ortaya çıktı? Önceki yazıda temel olarak canlılığın ortaya çıkması ve çoğalma/üreme strajeilerinin gelişmesinden bahsetmiştik. Bu yazıda dişi ve erkek eşeylerinin oluşumundan bahsedeceğim. Önceki yazı: Biyolojik Cinsiyetin Tarihi-1 Üreme ve değiş tokuş ekonomisi Eee peki bunların cinsiyetin tarihiyle ilgisi nedir? Aslında her bir parça bütüne yaklaşmak için gerekli. Cinsiyetlerin kökeni de…
Read More »
Biyolojik cinsiyetler ne zamandır bizimle birlikte ve nasıl ortaya çıktı? Bu yazıda…
Bu yazı ilk olarak Merve Taşçı‘nın Politik Günce sitesinde, burada, yayınlanmıştır. Çin Komünist…
41 vakadan bugüne İki aydan uzun süredir günlük olarak koronavirüs salgınını takip…
Koronavirüs mutasyon mu geçiriyor? Bu mutasyonlar ne anlama geliyor? Mutasyon öcü mü?…
Sucul ekosistemler üzerine çalışan Çankırı Karatekin Üniversitesi akademisyenlerinden Doç. Dr. Ülkü Nihan Yazgan Tavşanoğlu, Bilimma’nın sorularını…
Bilim Kadınları topluluğu, İstanbul Maratonu’nda kadınlar ve cinsiyet eşitliği için koştu. 7-8 Kasım günleri düzenlenen İstanbul…
Orfoz: Resifin Efesi belgeseli yayınlandı. Yönetmenliğini deniz biyoloğu Mert Gökalp’in yaptığı belgesel, avlanması yasak olan ve…
Denizlerde mikroplastik kirliliği ve atık sorunu her geçen gün hem deniz canlılarının sağlığını hem de bizleri…
Kum fırtınası, ya da toz fırtınası, kuvvetli rüzgarların yerden büyük miktarda toz ya da kumu kaldırması…
En yaşlı ağaçlar, anıt ağaçlar, ekolojide ağaçların yeri ve önemi.. Bu haftaki söyleşimizin konusu anıt ağaçlar! Artvin Çoruh Üniversitesinin Orman Fakültesinde Orman Mühendisliği Bölümü Toprak İlmi ve Ekoloji Anabilim Dalında görev yapan Prof. Dr. Aydın Tüfekçioğlu ile bir söyleşi yaptık. Prof. Dr. Tüfekçioğlu, sorularımız üzerine bize ülkemizdeki en yaşlı ağaçlardan, heyelan önlemlerine kadar ağaçlar hakkında birçok şey anlattı. İlk sorumuz, Türkiye’nin en büyük ve en yaşlı ağaçlarıydı ve bunlar hakkında bilinenleri merak ettik. Artvin Şavşat’a bağlı Yoncalı köyündeki dünyanın en yaşlı armut ağacı adayı üzerinde Prof. Dr. Aydın Tüfekçioğlu ve ekibi çalışma yürütmüştü. Biz de hocamıza bu çalışmanın öyküsünü sorduk.…
Ortaokul Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması sonuçları açıklandı. Yarışma finalinde 20.960 öğrencinin 15.661 projesi arasından 180 başarılı proje yarıştı. Finalde 139 öğrencinin 90 projesi ödül aldı. 10 Birincilik, 20 İkincilik, 30 Üçüncülük ve 30 Teşvik ödülü verildi. TÜBİTAK Bilim İnsanı Destek Programları Başkanlığı’nca, ortaokul öğrencilerinin Biyoloji, Coğrafya, Değerler Eğitimi, Fizik, Kimya, Matematik, Tarih, Teknolojik Tasarım, Türkçe ile Yazılım konularında teşvik edilmesi için her yıl “Ortaokul Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması” düzenlenir. Bu yıl “Ortaokul Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması”na 10 farklı konu kategorisine 3.123 farklı okuldan 11.446 kız ve 9.514 erkek olmak üzere toplam 20.960 öğrenci katıldı.Toplam 15.661 proje başvurusu alındı. Proje başvurularının Adana, Ankara, Bursa, Erzurum, İstanbul Asya, İstanbul Avrupa, İzmir,…
Kutuplara ilk giden Türkler kimlerdir? Hangi Türk araştırmacılar ne zaman kutuplara gitti? Arktik ve Antarktika’da ne zamandan beri araştırmalar yapıyoruz? Kutuplarda Türk araştırmacılarının isminin verildiği noktalar nereler? Bu soruları kısaca Kutuplarda iz bırakmış araştırmacılarımızın çalışmalarıyla birlikte ele alıyoruz. Kutupların Keşfi Güney ve Kuzey kutup noktaları Dünya’nın en gizemli ve keşfedilmesi en zorlu bölgelerinden. Bununla birlikte erişilmemiş madenler, büyük kar ve buz kütleleri ve bu kütlelerin iklimin düzenlenmesindeki rölünden dolayı kutupların keşfi çok büyük öneme sahip. Antarktika kıtasına ilk gittiği resmi olarak kaydedilenler Rus Fabian Gottlieb von Bellingshausen ve Mikhail Lazarev’dir. Bellingshausen ve Lazarev 1819–1821 yıllarında Antarktika seferini sürdürmüşlerdir. Bellingshausen ve Lazared’den…
Göbeklitepe özelinde din arkeolojisini Mardin Artuklu Üniversitesi Dinler Tarihi Anabilim Dalı öğretim üyesi Dr. Bilal Toprak ile konuştuk. Din Arkeolojisi ve Göbekli Tepe kitabını da sorduğumuz Dr. Bilal Toprak, arkeolojik araştırmaların birçok durumda dinler tarihinden ayrı olarak düşünülmemesi gerektiğini belirterek, din arkeolojisi çalışmalarıyla beraber yürütülmesini öneriyor. Göbeklitepe, Şanlıurfa’nın Örencik köyü yakınlarında bulunan dünyanın bilinen en eski kült yapılar topluluğudur. 1963 yılında İstanbul ve Chicago üniversitelerinin ortak düzenlediği yüzey çalışmasında keşfedilen alanın önemi, 1994 yılından sonra başlatılan kazı çalışmalarıyla ortaya çıktı. Göbeklitepe’nin 12 bin yıl öncesine dayanan bir kült merkezi olduğu anlaşıldı. Bu yapıların ortak özelliği, T biçimindeki 10-12 dikilitaşın yuvarlak planda…
CRISPR teknolojisine katkı sunabilecek yeni çalışmalar yayımlanıyor. Mikropların henüz tam olarak bilinmeyen DNA’sı virüsleri yenmeye yardımcı olabiliyor ve genom düzenleme potansiyeline sahip olan bu mikroplar, CRISPR teknolojisi için de faydalı olabilir. Örneğin, retronlar, bazı bakterilerde bulunan DNA, RNA ve protein kompleksleridir ve şimdi araştırmacılar, gen düzenlemede faydalı olabilmesi için bunların üzerinde çalışıyor. Araştırmacılar 7 yıl önce bakteriler tarafından virüsleri engellemek için kullanılan bir savunma sistemini şimdi CRISPR teknolojisi olarak bilinen gen düzenleme aracına dönüştürdüklerinde, doğaya bakışımız yeni bir teknolojiye ilham verdi. Ancak ortaya çıkan başka bir gen düzenleme çalışması uygulamada gecikti. Son birkaç yıldır, araştırmacılar retronları (bazı bakterilerde bulunan DNA,…
Arabistan’da bulunan tarihi taş duvar ve yapılar üzerinde süren çalışmalarda bilim insanları yeni bulgular elde etti. Max Planck Enstitüsü araştırmacılarına göre, 600 metre uzunluğa sahip yapılar 7 bin yıl öncesine dayanıyor ve anıtsal alanlar olarak inşa edilmiş olabilir. Suudi Arabistan’daki yeni arkeolojik araştırmalarda, 7 bin yıllık taş yapılar ilk pastoralistlerin ritüellerini gerçekleştirdiği anıtsal alanlar olarak yorumlandı. The Holocene‘de yayımlanan çalışma, Almanya’daki Max Planck Topluluğu araştırmacılarının Suudi ve uluslararası araştırmacılarla birlikte, Arap Çölü’ndeki ‘mustatil‘ olarak adlandırdıkları taş yapıların ilk ayrıntılı çalışmasını sundu. Dünyanın en eski büyük ölçekli yapılarından bazıları olarak kabul edilen bu yapılar, dikdörtgenler halinde yığılmış taş yapılardır. Yapılar, yarı…
Filmlerde fizik hataları zaman zaman yapılıyor. Peki bir filmin bilim kurgu ya da fantastik olması bu yanlışları affedebileceğimiz anlamına geliyor mu? Cevabınız hayır ise yazımızın devamını okumanızı bekliyoruz. Star Wars ve Superman gibi birçok film serisinde fizik kuralları genel olarak bilimsel hatalar sıkça yapılıyor. ZME Science’dan derlediğimiz bu haberde birkaç sahnedeki basit fizik yanlışlarını anlatıyoruz. Fizik kurallarının yanlış aktarılışı, filmlerin ve TV programlarının yapısına işlenmiş durumda. Hemen hemen her aksiyon filminde bir silahın ateşlenmesi vurulan kişiyi ayaklarından kaldırmaya yetecek güçte geri tepmeye neden oluyor. Gerçek şu ki, Newton’un üçüncü yasasına göre (her hareketin eşit ve zıt bir tepkisi vardır) eğer…
Yapay zeka algoritması eski bir dil olan Akadca’ya ait metinleri okudu, eksik yerleri otomatik tamamladı ve çevirdi. İsrail’deki iki üniversiteden bir araya gelen araştırmacılar, çivi yazısı olarak kabul edilen Akadca metinlerini, doğal dil işleme yöntemiyle çözüyor. Araştırmacılar, dünyanın en eski dillerinden birini anlamak için çok modern bir çözüm kullanıyor. İsrail’deki iki üniversiteden bir tarihçi ekibi, bilinen en eski Sami dili olan Akad dilindeki kırık tabletleri okumak için yapay zeka kullanıyor. Akadca, Doğu Sami dillerine ait Antik Mezopotamya’da, özellikle Asur ve Babil imparatorluklarında kullanılmış ölü bir dildir. MÖ 29 ile 8. yüzyıllar arasında kullanılmış olan bu dilin yazı sistemi çivi yazısıdır.…
İklim değişikliği simülasyonu yapan uygulama ESD Research, dijital mağazalara geldi. ESD Research isimli ücretsiz uygulama, 2100 yılında yaşadığımız yerin ikliminin nasıl olabileceğine dair farklı senaryoları gösteriyor. ESD Research isimli uygulama, iklim değişikliği simülasyonlarını ücretsiz olarak sunan bir iklim verileri görüntüleme aracı. Bu mobil uygulama, küresel ısınmanın şehirleri ve kasabaları gelecekte nasıl etkileyeceğine dair senaryoları yansıtıyor. EarthSystemData şirketi ile Birleşik Krallık’taki East Anglia Üniversitesi (UEA) Tyndall İklim Değişikliği Araştırma Merkezi tarafından geliştirilen ESD Research, dünyanın farklı noktalarındaki altı büyük küresel merkezden alınan en son sıcaklık ve yağış tahminlerine dayanarak simülasyonlar geliştiriyor. İklim değişikliği simülasyonlarını sunan uygulamayı kullanmak ise oldukça basit. Uygulamaya…
McDonald’s bitki temelli hamburger menüleri çıkaracağını duyurdu. 2021 yılında satışa sunulacağı açıklanan hamburgerler, vegan veya vejetaryen diyeti tercih eden müşterilerin uzun süredir var olan beklentisini karşılayacak. McDonald’s ayrıca diğer yeni menülerini de tanıttı. “McDonald’s müşterilerinin en çok istediği menü klasiklerine eğiliyoruz.” cümlesiyle açıklamasına başlayan şirket, dünyanın her yerindeki insanların menüleri beğendiğini belirtti. Günlük 69 milyon müşteriye ulaşan dünyanın en büyük fast-food şirketi, genel olarak hamburger, cheeseburger (çizburger), patates kızartması ve soğuk içecekler satıyor. Şirket, 2021 yılında çıkaracağı yeni menüleri yaptığı bir basın açıklaması ile duyurdu. Açıklamada, “İnsanlar harika menülerimizi seviyor. Big Mac, Quarter Pounder, Cheeseburger gibi ikonik, temel menü öğeleri…
