Daha yüksek sıcaklıklar, troposferin üst sınırını yukarı doğru genişlemeye zorluyor. Son 40 yılda Kuzey Yarımküredeki hava balonları tarafından toplanan atmosfer okumaları, iklim değişikliğinin troposferin üst sınırını (yere en yakın gökyüzü dilimi) her on yılda 50 ila 60 metre hızla sürekli olarak yukarı…
Read More →
Uzun süredir iki pandemi ile karşı karşıyayız. Biri korona virüsün yayılması diğeri ise aynı derecede tehlikeli yanlış bilgi ve dezenformasyonun yayılması. Virüs, tedaviler, aşılar, maskeler ve pandeminin her yönü hakkında yanlış ve yanıltıcı bilgiler ortaya çıktı. California merkezli Kaiser Aile…
“ABD ordusunun geleneksel ateşli silahlar için kurşunu mu bitti yoksa bu silahlar artık çok mu…
Botswana‘da bulunan eski bir elmas, Dünyanın derinliklerinden gelen daha önce hiç görülmemiş bir mineral içeriyor. “Davemaoit”…
Genellikle tek eşli kuşlar, koşullar normalden daha sert olduğunda yeni ortaklar arar. Kuş türlerinin yüzde 90’ından fazlası tek eşli ve çoğunluğu eşlerine sadıktır. Dünyada eşine en sadık türlerinden biri olan albatrosların, okyanus sularının fazla ısınması nedeniyle ayrıldıkları gözlemlendi. Falkland Adaları‘nda…
Read More →
Karmaşık cümlelerin sözdizimini anlama yeteneğimiz, edinilmesi en zor dil becerilerinden biridir. Dil, uzun zamandır belirli beyin ağlarını harekete geçiren çok karmaşık bir beceri olarak görülüyordu. Ancak, son yıllarda bilim insanları bu fikri tekrar gözden geçirdiler. Ya karmaşık hareketleri içeren belirli araçların…
Dünya’yı potansiyel asteroit veya kuyruklu yıldız tehlikelerine karşı savunma projesi DART 24 Kasım 2021 tarihinde…
“ …veya hangisi Kiki? Keskin köşeli Kiki, oval olan kesinlikle Bouba mı olmalı? Peki neden?…
Bilim insanları hipotezlerini, modellerini, fikirlerini değiştirebilir. Değiştirmelidir de. Bilim bu şekilde ilerler. Ancak bu şekilde senelerce aynı bilimsel olayı gözlemleyip altında yatan temel sebepler ve muhtemel çözüm yolları hakkında fikir birliğine varabiliriz. Fikir değiştirmek önceki fikrin zaruri olarak yanlış olduğu anlamına gelmez; aksine daha titiz ölçümlerle, daha gerçeğe yakın varsayımlarla, ve daha gelişmiş teknolojilerle güncellendiği anlamına gelir.…
Read More »
Yangınların hala sönmemiş olması, halkımızın elinde çapası pet şişesiyle evini ormanını korumaya…
Seaspiracy İkilemi: Balıkçılık Deniz Yaşamını Nasıl Etkiliyor? Çukurova Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi,…
Ekoloji ve Evrimsel Biyoloji Derneği (Ekoevo), 2015 yılında Ankara’da kurulmuş ekoloji ve…
“Kısaca” Bilim Nedir? Soru sormak, sonsuz bir devinime cesur bir adım atmak…
Plastiğin Yolculuğu belgesel oldu. Doğu Eroğlu, Medyascope için plastiğin üretiminden geri dönüşümüne, doğadaki kalıntılarından iklim krizi…
En yaşlı ağaçlar, anıt ağaçlar, ekolojide ağaçların yeri ve önemi.. Bu haftaki söyleşimizin konusu anıt ağaçlar!…
Göbeklitepe özelinde din arkeolojisini Mardin Artuklu Üniversitesi Dinler Tarihi Anabilim Dalı öğretim üyesi Dr. Bilal Toprak…
Sucul ekosistemler üzerine çalışan Çankırı Karatekin Üniversitesi akademisyenlerinden Doç. Dr. Ülkü Nihan Yazgan Tavşanoğlu, Bilimma’nın sorularını…
Bilim Kadınları topluluğu, İstanbul Maratonu’nda kadınlar ve cinsiyet eşitliği için koştu. 7-8 Kasım günleri düzenlenen İstanbul…
Daha yüksek sıcaklıklar, troposferin üst sınırını yukarı doğru genişlemeye zorluyor. Son 40 yılda Kuzey Yarımküredeki hava balonları tarafından toplanan atmosfer okumaları, iklim değişikliğinin troposferin üst sınırını (yere en yakın gökyüzü dilimi) her on yılda 50 ila 60 metre hızla sürekli olarak yukarı doğru ittiğini ortaya koyuyor. Toronto Üniversitesi çevre bilimcileri, sıcaklığın bu değişimin arkasındaki itici güç olduğunu söylüyor. Troposferin yüksekliği dünya çapında değişiklik gösteyor, tropik bölgelerde 20 km civarı iken kutuplarda yedi kilometreye kadar düşüyor. Yıl boyunca troposferin üst sınırının sıcaklık artışıyla genişlediği veya soğuk hava etkisiyle daraldığı biliniyor. Doğal olarak bu oran mevsimsel olarak yükselip düşmektedir. Ancak sera gazları atmosferde daha fazla ısı tuttukça, troposfer atmosfere doğru genişlemektedir.…
Uzun süredir iki pandemi ile karşı karşıyayız. Biri korona virüsün yayılması diğeri ise aynı derecede tehlikeli yanlış bilgi ve dezenformasyonun yayılması. Virüs, tedaviler, aşılar, maskeler ve pandeminin her yönü hakkında yanlış ve yanıltıcı bilgiler ortaya çıktı. California merkezli Kaiser Aile Vakfı yaptığı ankette “COVID-19 aşıları mikroçip içeriyor mu?”, Covid-19 aşıları kişinin DNA’sını değiştirebilir mi? “ gibi soruların yanı sıra “COVID-19 aşıları sizi kısır yapar mı? “ sorusunu katılımcılarına yöneltti. Bu anket neticesinde katılımcıların %31 oranında “Covid-19 aşıları kısırlığa neden olur” olasılığına ihtimal verdiğini gösterildi. Bu araştırmaya göre yaklaşık 10 kişiden 8’i pandemi ile alakalı en az bir yaygın yalanın doğruluğuna…
“ABD ordusunun geleneksel ateşli silahlar için kurşunu mu bitti yoksa bu silahlar artık çok mu maliyetli ?” İnsanlık tarihindeki muharebelerin evrimi coğrafya, kaynaklar ve bunlara bağlı olarak zamanın teknolojisi ile doğru orantılı taktikler ve strateji olarak gelişmiştir. İlk olarak göğüs mesafesinde gerçekleşen meydan muharebeleri yay, sapan, mancınık gibi savaş aletleri ile daha geniş alana yayılmış, ateşli silahlar ile birlikte seviye atlamıştır. Fakat 20. yüzyıla kadar ateşli silahların şarj süresinin çok uzun oluşu vb. nedenler ile muharebeler geniş “nizami ordular” ile, yine coğrafyanın koşullarına göre iyi konum alma ve nihayetinde hedefi imha için onun konumunu işgal ederek yakın temas ile neticelendirme…
Botswana‘da bulunan eski bir elmas, Dünyanın derinliklerinden gelen daha önce hiç görülmemiş bir mineral içeriyor. “Davemaoit” olarak adlandırılan mineral, derin Dünya kimyasına benzersiz bir pencere açıyor. Çoğu elmas yeraltında 120 ila 250 kilometrede oluşur. Ancak “süper derin elmaslar“ yüzeyin 660 kilometre altında başlayan Dünya’nın alt mantosunda oluşmaktadır. Süper derin elmasları araştıran bir grup bilim insanı X ışınları kullanarak inceledikleri elmasın içinde hapsolmuş bir minerale ait küçük kristaller buldu. Kristaller lazer yöntemi ile kesilen elmastan çıkarıldı ve buharlaştırıldı. Ardından bu kristallerin kimyasal yapısı kütle spektrometresi tekniğiyle incelendi. Yapılan analizler sonucunda küçük kristallerin var olduğu düşünülen ama daha önce hiç gözlemlenmemiş, kübik şekildeki…
Genellikle tek eşli kuşlar, koşullar normalden daha sert olduğunda yeni ortaklar arar. Kuş türlerinin yüzde 90’ından fazlası tek eşli ve çoğunluğu eşlerine sadıktır. Dünyada eşine en sadık türlerinden biri olan albatrosların, okyanus sularının fazla ısınması nedeniyle ayrıldıkları gözlemlendi. Falkland Adaları‘nda yaşayan 15.500 albatros çiftini inceleyen araştırmacılar, çevre koşullarının zorladığı boşanmalar, iklim değişikliğinin çok da dikkate alınmayan bir sonucu olduğuna vurgu yapıyor. İklim değişikliği nedeniyle su sıcaklığının artması daha az besin maddesi anlamına geliyor. Bu nedenle bazı kuşlar denizde daha uzun süre kalıyor ve bunun neticesinde koloniye dönüşleri gecikiyor. Çiftlerin farklı zamanlarda geri dönmesi, ayrılmalarına neden oluyor. Araştırmacılar, zorlu çiftleşme koşulları…
Karmaşık cümlelerin sözdizimini anlama yeteneğimiz, edinilmesi en zor dil becerilerinden biridir. Dil, uzun zamandır belirli beyin ağlarını harekete geçiren çok karmaşık bir beceri olarak görülüyordu. Ancak, son yıllarda bilim insanları bu fikri tekrar gözden geçirdiler. Ya karmaşık hareketleri içeren belirli araçların kullanımı ile sözdizimi gibi karmaşık dilsel işlevleri yapabilmek aynı beyin kaynaklarına dayanıyorsa? Araştırmalar, kelime anlamlarının işlenmesi gibi belirli dilsel işlevleri kontrol eden beyin bölgelerinin de ince motor becerilerin kontrolünde yer aldığını gösteriyor. Bu iki beceri türünün aynı beyin kaynaklarını kullandığı göz önüne alındığında, birini geliştirmek için diğeri üzerinde pratik yapmak işe yarar mı? Yapılan araştırmada el aletleriyle 30 dakikalık psikomotor…
Dünya’yı potansiyel asteroit veya kuyruklu yıldız tehlikelerine karşı savunma projesi DART 24 Kasım 2021 tarihinde Kaliforniya’daki Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssü SpaceX Launch Complex 4 East tesislerinden, SpaceX Falcon 9 roketi ile yapılan fırlatmayla başladı. Bu görev için çapı 780 metre olan “Didymos” göktaşının yörüngesinde bulunan çapı 163 metre olan “Dimorphos” uydusu hedef olarak seçildi. “Dimorphos” büyüklüğünde bir asteroid yeryüzünde nükleer bir patlamanın bir kaç katı büyüklüğünde enerji patlaması oluşturup on binlerce kişinin yaşadığı yerleşim yerlerini yok edebilir. 300 metre çapından büyük asteroitler kıta ölçeğinde bir etki sağlarken, 1 kilometreden büyük olanları dünyamızı yok edebilir. “Dimorphos” mevcut yörüngesi itibariyle dünyamız için…
“ …veya hangisi Kiki? Keskin köşeli Kiki, oval olan kesinlikle Bouba mı olmalı? Peki neden? “ Dilbilimciler genellikle konuşulan birçok kelimenin kökenini, toplumun kültürel faktörlerinden oluştuğunu savunsa da, bazı kelimelerin ortaya çıkışı daha evrensel nedenlere dayandığı argümanlar da mevcut. Bazen bir ses, tarif ettiği şekli andırabilir. Kavram, “bang, boom, poof” gibi “yansıma sözcük (Onomatopoeias)” grupları düşünüldüğünde kolayca anlaşılmaktadır. İlginç olan “yansıma sözcük“ grubuna girmeyen kelimelerde de bu etkinin olduğudur. Bouba/kiki etkisi, sesler ile şekiller arasında rastgele bir bağlantı olmamasıdır. Bu etki ilk olarak Alman-Amerikan psikolog Wolfgang Köhler tarafından 1929 da fark edildi. Tenerife adasında yapılan psikolojik deneylerde Köhler katılımcılara haberdeki görselde yer alan şekillere…
Erzincan’ın Kemaliye ilçesindeki, yaban keçilerini avlamak için inşa edilmiş onlarca kulübe Milli Parklar Müdürlüğünce tespit edildi. Uzun zamandır bu kulübelerin etrafına bırakılan yiyecekler ile yaban keçilerinin tuzaklanarak avlandığı tespit edildi. Kulübelerin tespit edilmesinin ardından Milli Parklar Müdürlüğü ivedilikle harekete geçip kulübelerden tespit edilen 18 tanesi yıkıldı. Yıkılan kulübelerde ısınma için soba, stoklama için dolaplar ve avcılık için kullanılan silahlar çıktı. Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından sosyal medya hesaplarından duyurusu yapılan olay hakkında detaylı bir haber henüz müdürlük web sayfasında yayınlanmadı.…
Omicron varyantı olarak isimlendirilen, Nu varyantı olarak da anılan, SARSCOV-2 virüsü varyantı ve bilimsel ismi B.1.1.529 varyantı olan bu varyant Güney Afrika‘dan dünyaya hızla yayılıyor. Bunun yanı sıra immün sistemden kaçabilme yeteneği de tartışma konusu olan B.1.1.529, Covid-19 varyantı, Omicron varyantı Belçika‘da da tespit edildi. Bu kişinin Türkiye üzerinden aktarma yaparak Mısır’dan Belçika’ya gittiği anlaşıldı. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)’nün SARS-CoV-2 Virüs Evrimi Teknik Danışma Grubu bugün yaptığı toplantıda B.1.1.529 numaralı varyantın durumunu ele aldı. Yapılan bu toplantıda çok fazla mutasyonu barındıran bu varyantın risklerine dikkat çekildi ve “Omicron varyantı” olarak isimlendirildi. Yunan Alfabesindeki harflerle isimlendirilen varyanlarda Omicron ( ), Nu harfinden sonra gelen…
