Chicago Üniversitesi’nden bir bilim insanı yeni bir çalışmaya imza attı. 22 Şubat’ta Nature dergisinde yayınlanan bu çalışmaya göre üst mantonun en altında, Dünya’yı çevreleyen şaşırtıcı derecede akışkan bir kaya tabakası olabilir. Fiji yakınlarında Pasifik Okyanusu’ndaki derin bir depremin ardından, adalardaki…
Read More →
Geçtiğimiz günlerde arkeologlar yeni bir keşfe imza attı. İsveç’in Baltık kıyılarında, 500 yıldan daha uzun bir süre önce batan bir kraliyet gemisinin enkazında bazı baharatlar bulundu. Arkeologlar, safran şeritlerinden karabiber ve zencefile kadar iyi korunmuş baharatlardan oluşan benzersiz bir hazineyi…
Geçtiğimiz günlerde “Bakteriyel direnci uyandırmayan geniş spektrumlu sentetik bir antibiyotik” başlıklı makale yayınlandı. Bakteriyel direncin…
Bilim insanları, kanserin yayılmasına yardımcı olan DNA parçalarını belirledi. James Bond filmlerindeki kötü adamlara benzetilen…
İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü’nden jeoloji mühendisi Dr. Mustafa Karaman, geçtiğimiz günlerde paylaştığı tweet dizisiyle bazı önemli bilgiler anlattı. Bu Harita Fay Haritası Değil! Bu Bir İstatistik Haritası. Hepimizin fay haritası olarak bildiği bu görseldeki haritayı paylaşan Dr. Karaman, “Bu harita…
Read More →
Geliştirilen DetectGPT, büyük bir dil modelinin o makaleyi mi yoksa sosyal medya gönderisini mi yazdığını yüzde 95’e varan doğrulukla belirleyebiliyor. Yapay Zekanın Yazdığı Yazılar, İnsan Yazarlarınkinden Ayırt Edilebilir Mi? OpenAI’nin ChatGPT’si piyasaya sürülünce, yapay zekanın sorulara ve istemlere son derece…
DNA moleküllerini birleştirme konusundaki atılımı biyoteknoloji endüstrisinin temellerinin atılmasına yardımcı olan Nobel Kimya Ödülü sahibi…
Geçtiğimiz günlerde fizikçi Dr. Mustafa Gündoğan’ın şahsi Twitter hesabından paylaştığı bir video dikkatleri çekti. NATO’un…
Göbeklitepe’nin temel özelliklerini, buluntuların genel olarak ne anlama geldiğini, Göbeklitepe’yle ilgili safsataları, Göbeklitepe’nin tapınak olup olmadığını kısaca bu yazıda ele alacağım.…
Evrim nedir? Bilinen yanlışlar nelerdir? Evrim teorisi inanılacak bir şey mi? Bu yazıda bu soruları hep beraber cevaplayacağız. Evrim Nedir? Öncelikle evrim kelimesinin kökenine inmek gerekir. Latincesi evolve olan evrimin kelime anlamı açmak, yaymak gizli potansiyellerin açığa çıkarılması ya da gösterilmesi demektir.…
Bilim insanları hipotezlerini, modellerini, fikirlerini değiştirebilir. Değiştirmelidir de. Bilim bu şekilde ilerler. Ancak bu şekilde senelerce aynı bilimsel olayı gözlemleyip altında yatan temel sebepler ve muhtemel çözüm yolları hakkında fikir birliğine varabiliriz. Fikir değiştirmek önceki fikrin zaruri olarak yanlış olduğu anlamına gelmez;…
“Uygarlık yolunda yönümüzün doğru olarak saptanması, adımlarımızın emin olarak atılabilmesinde kültür ürünlerinin en etkileyici ve aynı zamanda üst düzeyini oluşturan Bilim Tarihi ve Felsefe Tarihi’nin çok iyi bilinmesi gerekmektedir”.* Prof. Dr. Sevim Tekeli Müneccimler gerçekten sarayda görevli miydi ve astronomiyle ilişkileri var…
Yangınların hala sönmemiş olması, halkımızın elinde çapası pet şişesiyle evini ormanını korumaya koşmasını görmemiz, orman canlarını kurtarmaya yetişemeyen gönüllüler, yanan ormanlarımızın yok olması yüreğimizi yakıyor. Çok ama çok canımız yanıyor. Acımız dinmiyor. Bu durum yalan ve yanlış bilginin daha hızlı yayılması için…
Hospital del Mar Tıbbi Araştırma Enstitüsü’ndeki araştırmacılar tarafından yürütülen bir araştırma, çocuklukta yaşanan psikolojik travmanın, yıllar…
İstanbul’da yaşayan yunuslar sıklıkla gündeme geliyor. İstanbul Boğazı’nda yunus gözlemi yapanlardan, feribot seyahatlerinde karşılaşanlara kadar pek…
Bilim insanları tarafından, kedinizin psikopatinin üçlü modeli olarak bilinen disinhibisyon, küstahlık ve alçaklıktan hangisine meyilli olduğunu tayin…
İnsanlarda eşeysiz üreme mümkün mü araştırmacılar bu soruya ilginç bir yanıt veriyor. Pluripotent, gelişen bir embriyonun erken…
“Kısaca” Bilim Nedir? Soru sormak, sonsuz bir devinime cesur bir adım atmak gibidir. Bir kere o…
En yaşlı ağaçlar, anıt ağaçlar, ekolojide ağaçların yeri ve önemi.. Bu haftaki söyleşimizin konusu anıt ağaçlar!…
Orfoz: Resifin Efesi belgeseli yayınlandı. Yönetmenliğini deniz biyoloğu Mert Gökalp’in yaptığı belgesel, avlanması yasak olan ve…
Depresyon ve anksiyete arasındaki biyolojik farklılıklar açıklığa kavuşturuldu. Doğru tedaviyi hedefleyen ve yeni görüşlerin ileriye sürüldüğü…
ASMR videoları YouTube’daki arama metinleri arasında dünya çapında üçüncü sırada yer alıyor. Peki nedir bu ASMR? …
Kum fırtınası, ya da toz fırtınası, kuvvetli rüzgarların yerden büyük miktarda toz ya da kumu kaldırması…
Chicago Üniversitesi’nden bir bilim insanı yeni bir çalışmaya imza attı. 22 Şubat’ta Nature dergisinde yayınlanan bu çalışmaya göre üst mantonun en altında, Dünya’yı çevreleyen şaşırtıcı derecede akışkan bir kaya tabakası olabilir. Fiji yakınlarında Pasifik Okyanusu’ndaki derin bir depremin ardından, adalardaki GPS sensörleriyle kaydedilen kalıcı hareket ölçüldü. Çalışma sonucundaki bulgular, Dünya’nın mantosunun akışkanlığını ölçmek için yeni bir yöntem ortaya koydu. Kayadan Oluşan Manto Katmanı, Aslında Bal Ve Katran Gibi Bir Akışkanlığa Sahip Chicago Üniversitesi’nde jeofizikçi ve aynı zamanda çalışmanın başyazarı olan Dr. Sunyoung Park, mantonun Dünya’nın en büyük bölümünü oluşturduğunu ve onun hakkında bilinmeyen çok şey olduğunu belirterek, “Bu derin depremleri,…
Geçtiğimiz günlerde arkeologlar yeni bir keşfe imza attı. İsveç’in Baltık kıyılarında, 500 yıldan daha uzun bir süre önce batan bir kraliyet gemisinin enkazında bazı baharatlar bulundu. Arkeologlar, safran şeritlerinden karabiber ve zencefile kadar iyi korunmuş baharatlardan oluşan benzersiz bir hazineyi ortaya çıkardıklarını söylüyor. Danimarka Ve Norveç Kralı Hans’a Ait Olduğu Biliniyor Gribsund isimli gemi enkazının Danimarka ve Norveç Kralı Hans’a ait olduğu biliniyor. Hükümdarın İsveç’te karada bir siyasi toplantıya katıldığı esnada alev alıp battığı düşünülen Gribsund, 1495’ten beri Ronneby açıklarında duruyor. 1960’lı yıllarda spor dalgıçları tarafından yeniden keşfedilen gemide son yıllarda çeşitli arkeolojik incelemeler yapılıyordu. Önceki keşif dalışlarında, figürler ve…
Geçtiğimiz günlerde “Bakteriyel direnci uyandırmayan geniş spektrumlu sentetik bir antibiyotik” başlıklı makale yayınlandı. Bakteriyel direncin halk sağlığı için fazlaca tehdit oluşturduğu günümüzde, bilim insanları konuya dair araştırmalara başladı. Yeni bir antibiyotik türü bu probleme çözüm olabilir. Çalışmada antimikrobiyal direncin (AMR) halk sağlığı için kritik bir tehdit oluşturduğu söylenerek, “Bu durum düşük ve orta gelirli ülkelerdeki kişilerin sağlığını ve refahını orantısız bir şekilde etkiler. Amacımız, AMR enfeksiyonlarını etkili bir şekilde tedavi eden, yapıları mevcut ve beklenen hasta ihtiyaçlarını karşılamak üzere kolayca değiştirilebilen, konjuge oligoelektrolitler (COE’ler) olarak adlandırılan sentetik antimikrobiyalleri belirlemektir” ifadeleri yer aldı. Enfekte Olmuş Fareler Tedavi Oldu Ve Bakteriyel Direnç…
Bilim insanları, kanserin yayılmasına yardımcı olan DNA parçalarını belirledi. James Bond filmlerindeki kötü adamlara benzetilen DNA parçaları, tümörlerin anti-kanser ilaçlarına direnç kazanmasına yardımcı olmaktan da sorumlu tutuluyor. Araştırmacılar, ekstrakromozomal DNA veya ecDNA olarak bilinen bu genetik materyal parçalarının keşfinin, günümüzde insanları etkileyen en saldırgan tümörlerin bazılarının tedavisinde devrim yaratabileceğini söyledi. Bu DNA Parçaları En Ciddi Kanserden Sorumlu Olabilir Programın liderlerinden biri olan Kaliforniya’daki Stanford Üniversitesi’nden Profesör Paul Mischel, bu DNA parçalarının insan vücudundaki davranışını keşfetmeyi ezber bozan bir olay şeklinde nitelendirerek, “Bu DNA parçalarının insanları etkileyen çok sayıda gelişmiş, en ciddi kanserden sorumlu olduklarına inanıyoruz. Onların faaliyetlerini engelleyebilirsek, bu kanserlerin…
İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü’nden jeoloji mühendisi Dr. Mustafa Karaman, geçtiğimiz günlerde paylaştığı tweet dizisiyle bazı önemli bilgiler anlattı. Bu Harita Fay Haritası Değil! Bu Bir İstatistik Haritası. Hepimizin fay haritası olarak bildiği bu görseldeki haritayı paylaşan Dr. Karaman, “Bu harita fay haritası değil. Bu harita iyi/kötü zemin haritası hiç değil. Bu harita istatistiktir” dedi. Türkiye’de binaları depremlere göre tasarlamak için; 1947, 1953, 1961, 1968, 1975, 1998, 2007 ve halen yürürlükte olan 2018 yıllarında düzenlenen yönetmelikler olduğunu söyledi. Son yönetmeliğin, Amerika ve Avrupa güncel yönetmeliklerinden birçok konuda aşağı kalır yanı olmadığını belirten Dr. Karaman, “Bazı eksikliklerin olduğunu düşünen, üzerinde çalışan çok…
Geliştirilen DetectGPT, büyük bir dil modelinin o makaleyi mi yoksa sosyal medya gönderisini mi yazdığını yüzde 95’e varan doğrulukla belirleyebiliyor. Yapay Zekanın Yazdığı Yazılar, İnsan Yazarlarınkinden Ayırt Edilebilir Mi? OpenAI’nin ChatGPT’si piyasaya sürülünce, yapay zekanın sorulara ve istemlere son derece tutarlı yanıtlar vermesi, büyük dil modellerini (LLM) ve bunların yeteneklerini kamu bilincine gösterdi. Yapay zekanın bu denli gelişmesi şaşkınlık yaratırken bu konuda her geçen gün daha farklı sorular gündeme geliyordu. “Yapay zeka ön yazı yazabilir mi?”, “Bu teknoloji yazarları işsiz mi bırakacak?” ve “Bu durum, öğrencilerin sınavlarda kopya çekmesine neden olacak mı?” gibi sorular sıkça soruluyor. Şimdilerde Google, Meta ve…
DNA moleküllerini birleştirme konusundaki atılımı biyoteknoloji endüstrisinin temellerinin atılmasına yardımcı olan Nobel Kimya Ödülü sahibi biyokimyacı Paul Berg, 15 Şubat tarihinde, 96 yaşında hayata gözlerini yumdu. Vefatı Stanford Üniversitesi’nce duyuruldu fakat yapılan açıklamada vefat sebebi aktarılmadı. Rekombinant DNA ve Çıkan Kargaşalar 1950-1960 yıllarında DNA’nın çift sarmal yapısı hakkında daha fazla şey öğrenildiği süreçte Paul Berg, genetik bilgi parçalarını bir organizmadan diğerine aktarmanın mümkün olup olmadığı konusu üzerinde durmaya başladı. Araştırmasını yaptığı bu konuda cevabı 1972 yılında verdi. Dr. Berg, bilimsel bir dergide, E. coli bakterisinden ve maymunlardaki tümörlerle bağlantılı, insanlara bulaşabilen bir virüs olan SV40’tan karışık DNA taşıdığını ortaya koyan…
Geçtiğimiz günlerde fizikçi Dr. Mustafa Gündoğan’ın şahsi Twitter hesabından paylaştığı bir video dikkatleri çekti. NATO’un Youtube hesabında 13 yıl önce paylaşılan belgesel videoda, ODTÜ’den bilim insanlarının Antakya’daki binaları hızlı ve ekonomik bir şekilde güçlendirebileceği bir proje anlatılıyor. Deprem riskinin yüksek olduğu bölge için 2009 yılında bu tür bir proje konuşulurken, günümüzde bu projenin geldiği nokta ise merak konusu… Türkiye’deki Sosyo-Ekonomik Gerçeklere Uygun Bina İyileştirme Teknikleri 2009 yılından şöyle bir video buldum: ODTÜ'den hocaların Antakya'daki binaları hızlı ve ekonomik bir şekilde güçlendirebileceği bir projeden bahsediyorlar. Ne oldu acaba bu proje, bir sonuca ulaştı mı? https://t.co/poNMQIR2rq — Mustafa Gündoğan (@mustgundogan) February 17,…
Geçtiğimiz hafta bir biyoteknoloji şirketi, dodoyu geri getirmek için cesur bir girişimde bulunduğunu duyurdu. On yedinci yüzyılın sonlarında Hint Okyanusu’ndaki Mauritius adasında nesli tükenen Dodo kuşları, insanların doğal yaşam üzerindeki olumsuz etkisinin kurbanı olmuştu. Şirket Bu Çalışma İçin Büyük Yatırım Aldı Merkezi Dallas, Teksas’ta bulunan Colossal Biosciences şirketi, 225 milyon ABD doları yatırım aldı. Şirket daha önce Avustralyalı bir keseli hayvan olan Thylacine (Tazmanya Canavarı)’lerin neslinin tükenmesini önleme ve yünlü mamut özelliklerine sahip filler yaratma planlarını duyurdu. Colossal’ın bu planları genom düzenleme, kök hücre biyolojisi ve hayvancılıktaki büyük ilerlemelere bağlı görünüyor. New York, Aurora’daki Wells College’da hücre ve moleküler üreme…
Yaşanan deprem felaketinden sonra yaşanan kayıplar hepimizi derinden üzerken, bu doğal afetin yıkımı fazlaca konuşuluyor. Uzmanlar da her geçen gün konuyla ilgili bilimsel açıklamalarda bulunarak toplumsal bilinçlenmemize destek oluyor. Bu açıklamalardan biri de Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Öğretim Görevlisi, Yaban Hayatı Araştırmacısı ve Biyolog Dr. Yasin İlemin’e ait. Büyük bir tehlike bizi bekliyor! Araştırma alanım doğa ve ekoloji olduğu için aktarmam gerekiyor. Yaşanan büyük deprem sonucu devasa bir enkaz ve moloz ortaya çıktı. Bu hafriyatlar uygun bertaraf edilmezse yaşadığımız binlerce kayıptan fazlasını verebiliriz. Nasıl mı? + pic.twitter.com/unFgjRzXv1 — Yasin İLEMİN (@anatoliacaracal) February 14, 2023 “Bu Hafriyatlar Uygun Bertaraf Edilmezse, Yaşadığımız…
