Kozmonotlar Günü ve Uluslararası İnsan Uzay Uçuş Günü, 12 Nisan 1961'de Yuri Gagarin'in Vostok 1 uzay aracıyla uzaya çıkmasının kutlandığı gün olarak kutlanır ve tam 62 yıl önce ilk kez bir insan uzaya çıkmıştır. İnsanlık tarihinin önemli anlarından olan bu gün Kozmonotlar Günü ve Uluslararası İnsan Uzay Uçuş Günü olarak kutlanır. Bu kutlamaların isimleri Amerika ve Rusya'nın arasında o dönem yaşanan rekabetle de ilgilidir.İlk olarak Gagarin'in uzaya çıkmasının ardından, Sovyetler Birliği'nde kutlanmaya başlamıştır. Gagarin, Dünya üzerinde 1 saat 48 dakika süren bu tarihi uçuşuyla insanlık tarihinde ilk defa uzaya çıkan kişi olmuştur. Bu olay hem Sovyet Uzay Programı hem de Uzay Yarışı için büyük bir dönüm noktasıdır ve Gagarin, Sovyet Rusya'da ve Sovyetler Birliği'nin Doğu Bloku'nda büyük bir ulusal kahraman olmuştur.
Uluslararası İnsan Uzay Uçuş Günü
Birleşmiş Milletler, 7 Nisan 2011 tarihli A/RES/65/271 kararı ile 12 Nisan'ı "İnsanlı Uzay Yolculuğu Uluslararası Günü" olarak ilan etti. Bu gün, "insanlık için uzay çağının başlangıcını uluslararası düzeyde kutlamak, uzay bilimi ve teknolojisinin sürdürülebilir kalkınma hedeflerini gerçekleştirmedeki önemli katkısını ve devletlerin ve halkların refahını artırmasını, ayrıca uzayı barışçıl amaçlar için kullanma arzularını gerçekleştirmeyi teyit etmek" amacıyla kutlanmaktadır.
Bugün NASA ve ESA gibi pek çok uzay ajansı uzaya çıkan ilk insan olan Yuri Gagarin'i anmakta ve bu tarihi dönüm noktasını kutlamaktadır.
Kozmonotlar Günü ve Yuri Gagarin
Bu özel gün, Yuri Gagarin'in 12 Nisan 1961'de Baykonur Uzay Üssünden Vostok-1 aracıyla ilk defa uzaya çıktığı tarihin 1 yıl sonrasında, 9 Nisan 1962'de Sovyetler Birliği'nde kabul gördü. Modern Rusya'da bu gün, "Askeri Onur ve Rusya İçin Hatıra Günü" ile birlikte kutlanmaktadır.
Gagarin'in tarihi uzay yolculuğu, Sovyet Uzay Programı ve Uzay Yarışı için dönüm noktası olmuştur. Gagarin, Sovyet Rusya ve Sovyetler Birliği'nin Doğu Bloku'nda büyük bir ulusal kahraman haline gelmiştir. Moskova ve diğer Sovyet şehirlerinde büyük gösteri yürüyüşleri düzenlenmiştir. Bu gösteri yürüyüşleri Sovyetlerin 2. Dünya Savaşı zaferini kutladığı Zafer Yürüyüşleri'nden sonra en büyük kutlamalardan biridir. Gagarin ülkesine döndüğünde Moskova ve Kremlin'de ülkenin önde gelen isimlerinden oluşan bir konvoyla gezdi ve Sovyet lider Nikita Khrushchev tarafından Sovyetler Birliği'nin Kahramanı ödülüne layık görüldü.Günümüzde Kozmonotlar Günü etkinlikleri, Korolvoy kentinde bulunan Gagarin'in heykeli ile başlamaktadır. Katılımcılar daha sonra polis eşliğinde Kremlin Duvarı Mezarlığı'na giderek Gagarin'in mezarını ziyaret eder, ardından Kozmonotlar Sokağı'ndaki Uzay Fatihleri Heykeli'ne ilerler ve etkinlik, Novodeviçi Mezarlığı ziyareti ile son bulur.
Uzay'a ilk çıkan insan Yuri Gagarin
Yuri Gagarin, 12 Nisan 1961'de Sovyetler Birliği tarafından gerçekleştirilen Vostok 1 uzay aracıyla yapılan tarihi uzay yolculuğunda dünya tarihinde ilk defa uzaya çıkan ve dönen insan olmuştur. Bu olay insanlığın uzaya adım atması ve uzay yarışının bir dönüm noktasıydı. Gagarin'in kahramanlığı Sovyetler Birliği ve Doğu Bloku ülkelerinde büyük bir coşku ve gurur yarattı. Sovyet lider Nikita Khrushchev Gagarin'i Sovyetler Birliği'nin Kahramanı olarak onurlandırdı.Ancak Gagarin'in uzay yolculuğu aynı zamanda Soğuk Savaş döneminde ABD ve Sovyetler Birliği arasındaki rekabetin bir parçasıydı. Soğuk Savaş, 1945 ile 1991 yılları arasında ABD ve Sovyetler Birliği arasındaki politik, ekonomik ve askeri rekabetin hüküm sürdüğü bir dönemdi. İki süper güç uzayda üstünlük sağlama konusunda yarışıyorlardı. Gagarin'in uzaya çıkışı, Sovyetler Birliği'nin uzay alanında büyük bir başarı olarak kabul edilirken; ABD, kendi astronotlarıyla ve uzay programlarıyla yanıt verdi. Bu dönemde uzay, politik ve askeri rekabetin bir alanı haline geldi ve astronotlar, ülkelerinin prestijini ve gücünü sembolize etti.Gagarin'in tarihi uzay yolculuğu, insanlık için bir dönüm noktası olmasının yanı sıra Soğuk Savaş dönemi ve ABD ile Sovyetler Birliği arasındaki uzay yarışının bir parçası olarak da anılmaktadır. Her iki süper güç, uzaya olan ilgilerini ve yeteneklerini sergileyerek, uluslararası arenada üstünlük sağlama çabası içindeydiler.https://www.un.org/en/observances/human-spaceflight-day