Gluten sağlığa zararlı mı? Sağlıklı bireyler de glutensiz mi beslenmeli? Soruların cevapları haberimizde.Sheffield Eğitim Hastaneleri Gastroenteroloji Akademik Birimi'nden bir araştırma ekibi, gluten hassasiyeti olmayan bireyler için glutenin zararlı olmadığını açıkladı.Her ne kadar glutensiz diyet (GFD), gluten hassasiyeti (GS - örneğin çölyak hastalığı /CD, çölyak olmayan gluten hassasiyeti /NCGS) için en iyi tedavi yöntemi olsa da, bilim insanları, glutenin genel popülasyon için sağlığa zararlı olmadığını ifade ediyor. Bununla birlikte, glutensiz diyetin ünü, glutene karşı "yanlış" algılamalara yol açarak, gluteni "sağlıksız" olarak nitelendiriyor.

Glutensiz diyet endüstrisi hızla büyüyor

Amerika'da yapılan bir araştırma, insanların yüzde 44'ünün gluten hassasiyeti dışındaki nedenlerden dolayı "glutensiz yiyecek satın aldığını" belirledi. Ayrıca aynı araştırmaya göre, insanların yüzde 65'i glutensiz diyetin genellikle daha sağlıklı olduğuna inanıyor. Bu eğilim, dünyadaki glutensiz endüstriyi 2011'de 1,7 milyar ABD dolarından 2016 yılında 3,5 milyar ABD dolarına çıkardı. 2020'de ise 4,7 milyar ABD dolarına ulaşacağı tahmin ediliyor. Glutensiz besin popülaritesinin artması, “fad/moda” diyeti olduğunu düşünenleri destekliyor.Glutensiz diyetten faydalanan ve faydalanmayanlar arasında net bir çizginin çizilmesi gerekiyordu. Yani gluten ile beslenmeyen sağlıklı insanlar ve glutenle beslenen sağlıklı insanların araştırılması önem kazandı. Araştırmacılar bu nedenle, ilk çift kör randomize (iki taraflı bilinmeyenli) kontrollü çalışma (DRCT) gerçekleştirdi. 2016'da yapılan deneylerde, yaş ortalaması 38 ve yüzde 75'i kadın olan 28 gönüllü denek, gluten (n = 14) ve kontrol (n = 14) gruplarına randomize edildi ve takipleri sürdürüldü. Deneyler Mart 2016'da sona erdi. Deneylerde glutenli ürünler tüketen ve gluten hassasiyeti olmayan bireylerde hiçbir gluten hassasiyeti semptomu gelişmediği tespit edildi. Çalışma, glutenli un tüketiminin sağlıklı gönüllülerde herhangi bir rahatsızlık belirtisi geliştirmediğini gösteren ilk DRCT deneyi oldu.Deney, unun günlük alımının (14 gram gluten içeren), fizyolojik gluten hassasiyeti olmayan bireylerde 2 hafta boyunca hiçbir semptomu etkilemediğini göstermiş oldu.

Gluten nedir?

Gluten, Latince glue yani yapışkan kelimesinden köken alan ismiyle yapısına dair bilgi veren tahıllarda bulunan bir maddedir. Gluten buğday, arpa ve çavdar gibi tahılların içinde bulunan bir grup proteinin bir araya gelerek oluşturduğu, tohum içindeki ana protein varlığının kaynağıdır. Gliadin ve glutelin bu grubu oluşturan ana protein gruplarıdır. Bunun yanı sıra çavdarda sekalin, arpada hordein gibi benzer proteinler gluten yapısını oluşturur. Gluten suyla karşılaştığında yapışkan bir yapıya sahip olur. Hamurun elastikiyeti ve kabarmasında rol oynar. Bu durum ekmeğin kalitesini belirleyen önemli unusurlardandır.Tahıl tohumları %60 civarında nişasta, %8-15, %10-15 civarında nem, %1-2 oranında lipitler ve %4 oranında mineral maddelerden oluşur. Tohumlardaki bu proteinlerin %85-90'ı gluteni oluşturan proteinlerdir. Geri kalanlar ise albumin ve globulin proteinleridir. Farklı tahıl türleri ve varyetelerinde gluteni oluşturan proteinler ve miktarları değişebilmektedir.Kaynak;Gastroenterology

What is gluten?