Kimileri asbest kelimesini ilk kez duymakta kimileri ise çok eskiden beri aşina. Özellikle iş sağlığı ve güvenliği gibi konularla ilgilenenler, sağlık profesyonelleri ve yapı ile ilgili işlerde çalışanlar bu isme aşina. Yenilerdeyse Ankara Havagazı Fabrikası'nın yıkımı haberiyle gündeme geldi.
Asbest kısaca doğal bir silikat mineralidir. Silikat mineralleri temel olarak silisyum ve oksijen elementlerinden oluşan silisyum-oksijen tetrahedral
([SiO4]4−) yapısında olan ve yeryüzünde en yaygın bulunan minerallerdir. Örneğin kuvars ve kilde birer silikat mineralidir. Asbestin ısıyı iletmemekte ve ayrıca sürtünme ve asit gibi aşındırıcılara karşıda dayanıklı olması insanların dikkatini çekmiştir. Finler 4000 yıl önce çanak yapımında kullanırken, 3000 yıl önce Çinliler ise giysi yapımında kullanmışlar. Bu giysiler ile düşman kalelerden atılan sıcak su ve yağ gibi materyale karşı savaşçıların korunması amaçlanmış.
Asbestin net olarak kanserojen olduğu ortaya konmuştur. Bu sebeple 31 Aralık 2010'dan itibaren piyasaya arzı kesin olarak Türkiye'de yasaktır. Ayrıca bu minerali içeren bölge ya da binaların yıkımı ile ilgili sıkı mevzuatlar bulunmaktadır. Buna göre asbest bulunan binaların hava geçirmez çadır ile örtülmesi ve bu şekilde yıkılması gerekmektedir.Ankara'da asbest iddiaları, pek çok insanı da tedirgin etmiş durumda. Bölgede bulunan okullara veliler öğrencilerini göndermeme kararı aldılar. Bunun yanı sıra Mimarlar Odası Ankara Şubesi ve Ankara Tabip Odası konuyla ilgili olarak Ankara Bölge İdare Mahkemesi'ne başvurdular. Ankara Havagazı Fabrikası yıkımının karantinaya alınmasını ve çevre sağlığının gözetilmesini talep ediyorlar. Mahkeme başvuruyu hızlıca değerlendirdi ve şu anda yıkım için durdurma kararı çıkarıldı.
Asbest Çeşitleri
Beyaz, Kahverengi ve Mavi olarak üç çeşit asbest doğada bol miktarda bulunmaktadır. Diğer asbest çeşitleri üzerinde de çalışmalar devam etmektedir.
Beyaz asbestin (krisotil) kullanımı bir çok ülkede yasaklanmıştır. Kahverengi olan (amosit) daha çok Afrika'dan çıkmaktadır ve yine çok tehlikelidir.Mavi (krosidolit) ise en tehlikeli asbest olup, Afrika ve Avustralya'dan çıkarılmaktadır.
Asbestin insan sağlığına etkisi
Kanserojen bir maddedir. Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC) tarafından dünyada kanser yapıcı maddeler arasında "kesin kanserojen" tanımlaması ile birinci grupta yer alır. En çok sebep olduğu hastalıklar Asbestoz, Mezoteyoma, Kanser ve Akciğer zarı kalınlaşmasıdır.
Asbestoz, akciğer dokusunda saplanmış asbestoz liflerinin vücut tarafından üretilen asit ile çözülmeye çalışılması ama liflerin çözülmemesi ve üretilen bu fazla asitle akciğerde yaraların oluşması ile ortaya çıkar. Hastalığın ortaya çıkması 10-20 yılı bulur.Mezotelyoma ise akciğer zarı ve karın zarı kanseridir. Ağrı ve ilerleyici nefes darlığı ile ortaya çıkar. Akciğer röntgeni ve tomografi ile erken teşhis ile tedavi edilmesi mümkün olabilir. Ama ilerleyen durumlarda ölümcül bir hastalıktır.http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2008/12/20081226M1-1.htm http://www.who.int/ipcs/assessment/public_health/asbestos/en/https://global.oup.com/academic/product/magic-mineral-to-killer-dust-9780198296904?cc=tr&lang=en&http://www.hurriyet.com.tr/ankarada-tartisma-yaratan-yikim-40381456
Haftalık Ebülten Aboneliği
[mc4wp_form id="276"]
