Okyanuslardaki plastik kirliliğini temizlemek için faaliyet gösteren Ocean Cleanup örgütü, iyi niyetli çalışmalarıyla deniz yaşamının olumsuz etkilenmesine de neden oluyor.
Woods Hole Oceanographic Institution’nden doktora sonrası araştırmacı olan Rebecca Helm, deniz anemonlarını ve denizanasını inceliyor. Dr. Helm, Deep Sea News’teki yazısında, Ocean Cleanup’ın yürüttüğü çalışmaların deniz yaşamına zarar verdiğini açıkladı. Dr. Helm, “Bu yılın başlarında, Ocean Cleanup’ı deniz kirliliği konusunda uyardım. Bu hafta plastik topladıklarını açıkladılar ve çektikleri fotoğraf plastik (kırmızı daireler) ile hapsolmuş yüzlerce hayvanı gösteriyor. Bu konuda konuşmamız gerekiyor.” dedi.
Ocean Cleanup’ın yayımladığı fotoğraf;
Dr. Helm’in vurgulamak istediği şey, okyanusların plastik kirliliğinden kurtulması için yapılan temizlik işleminde deniz yaşamının da zarar görüyor olması. Önceki makalelerinde bu konuda Ocean Cleanup’ı uyardığını dile getiren Dr. Rebecca Helm, ne düşünüyor peki?
Dr. Helm, Şubat ayında Deep Sea News’teki yazısında, The Atlantic‘te yazdığı makaleden bahsetti. Araştırmacı, makalesinde, okyanusları plastiklerden temizlemeyi amaçlayan projenin, topluca “neuston” olarak adlandırılan sayısız deniz canlısını süpürüp potansiyel olarak ekosistemi riske sokmasından endişe duyduğunu ifade etmişti. Dr. Helm, Ocean Cleanup’a okyanusları koruyacak şekilde, kıyıya daha yakın yerlere gitmeleri gibi sistemlerinde olası değişiklikleri önerdi. Ancak Helm, beklediği gibi bir yanıt alamadığını belirtiyor Ocean Cleanup’tan.
Ocean Cleanup temizleme yapacağı bölgeleri özellikle seçiyor iddiası
Ardından Helm, bir makale daha yayımlayarak, Ocean Cleanup’ın ilk makaleye verdiği yanıttan bahsetti. Helm, makalesinde Ocean Cleanup’ın cevap makalesini eleştirdi:
“Referans aldıkları çalışmalar yanlış olduklarını kanıtladı. İlk çalışmanın üçüncü cümlesi, ‘Neustonik (su veya su yüzeyine yakın yaşayan organizma) toplama analizleri ve popülasyon yapısının faunada bölgesel ve geçici farklılıklar gösterdiğini’ söylüyor. İkinci çalışma ise şöyle diyor: ‘Bu çalışma, Akdeniz’deki neuston topluluğunun yapısına ilişkin gerçek bir düşünceyi temsil ediyor ve çeşitlilik modellerinin mekansal değişkenliğine dair güçlü kanıtlar sunuyor.’ Belki de Ocean Cleanup ve Boyan Slat (makaleyi yazan), bazı türlerin her iki makalede de belirtildiğine işaret etmek istemiştir. Ancak az bilinen omurgasızlar için türlerin tanımlanması herkesin bildiği gibi ün yapmıştır. Çoğu zaman biyologlar, bilmeden birçok benzer tür için aynı tür adını kullanır. Aslında, yeni keşfedilen iki mavi deniz ejderi yalnızca 2014’te tanımlanmıştı, bu süreden önce hepsine bir ad veriliyordu. Daha da kötüsü, bu iki tür yalnızca Kuzey Pasifik Subtropikal Gyre’de, tam olarak The Ocean Cleanup’ın büyük filosunu denize indirmeyi planladığı yerde bulunuyor. Yani neuston her yerde değil.
Şimdi bir adım daha ileri gidelim. Ocean Cleanup, plastiklerin okyanustaki dağılımını belgelemek için neden bu kadar takıntılı? Çünkü yüzen nesnelerin her yerde olmadığını biliyorlar. Neden plastik için bu gerçeği anlıyorlar da deniz canlıları için anlamıyorlar?”
Gyreslerdeki temizlik canlılara zarar veriyor
Devamında Dr. Helm, Ocean Cleanup’ın okyanusların sadece belli yerlerinde bulunacaklarını açıklamalarına değindi. Dr. Helm, “Sadece okyanusun küçük bir yerinde çalışmıyorlar. Çok özel küçük yerlerde çalışıyorlar. Okyanustaki bu noktalar, gyres (okyanus döngüsü) olarak adlandırılan dev girdaplara benziyor. Gyresler büyük bir ölçekte dönerek yüzeydeki nesnelere yoğunlaşır ve tıpkı kanalizasyona giden sabun köpüğü gibi toplar. Ocean Cleanup, bu noktalara odaklanıyor çünkü içerisinde yüzen nesneler toplanıyor. Öyleyse Ocean Cleanup, yüzen nesnelerin en yoğun olduğu yerlerde bilerek çalışıyor. Bu küçük noktalarda çalışırken bile 2040 yılına kadar okyanus plastiğinin yüzde 90’ını temizleyeceklerini iddia ediyorlar, çünkü, okyanusun yüzey plastiklerinin çoğu bu bölgelere ulaşıyor.” iddiasında bulundu.
Bu noktalardan plastikleri temizlemenin sürekli olarak yeni keşfedilen iki deniz ejderi türü gibi yalnızca gyreslerde bulunan türleri de yok etmek anlamına geldiğini belirtti.
Dr. Helm, “Boyan Slat ve The Ocean Cleanup yüzen yaşamın büyük olasılıkla hızlı bir şekilde çoğaldığını iddia ediyor, bu yüzden sorun görmüyor. Bakterilerden bahsederek haklı olabilirler. Bazı yüzen bakteriler hızla ürerler. Hayvanlar bakteri değildir. Yüzen hayvanların üremelerinin ne kadar sürdüğünü bilmiyoruz. Ama diyelim ki çabuk ürerler. Bu bir problem olmadığı anlamına mı geliyor? Hayır.” diyor.
Rebecca Helm, fotoğrafta bir alanı işaretleyerek, “Sadece bu küçük alanda 20’ye yakın Velella (deniz canlısı) var.” diyerek canlıların da temizlik işleminde sürüklendiğini vurguladı.
Ocean Cleanup’ın okyanuslardaki plastik atıkları temizleme işlemlerinden görüntüler;
Kaynaklar;
