Neandertaller katranı alet yapımında yapıştırıcı olarak kullanmış olabilir.
Günümüzden 200 bin ila 28 bin yıl önce yaşadığı düşünülen Homo türü Neandertaller ile ilgili yeni bulgular bulundu. Arkeologlar, Neandertallerin 50 bin yıl önce huş kabuğundan yapışkan katran ürettiklerini ortaya çıkardı. Neandertallerin, katranı tahta mızraklara taş parçalarını bağlamak için kullanmış olabileceği üzerinde duruluyor.
Eski bilim insanları Neandertallerin basit ve yabani olduğunu düşünüyordu. Ancak son araştırmalar Neandertallerin süs eşyaları ve mağaralara sanatsal çizimler yaptıklarını gösteriyor. Şimdi ise Hollanda’nın bir sahilinde Neandertallerin kullandığı düşünülen katranlı bir alet bulundu.
2016 yılında Willy van Wingerden adlı bir koleksiyoncu, Hollanda’da yapay bir kumsal olan Zandmotor’da katranla kaplı bir çakmaktaşı parçası buldu. Zandmotor kumsalı, Kuzey Denizi’nin dibindeki kumların taranmasıyla yapılmış, tarih öncesi birçok esere sahip yapay bir kumsaldır. Bunun nedeni, kumların, deniz seviyelerinin bugün olduğundan çok daha düşük olduğu son buzul çağında İngiltere ve Hollanda’yı birbirine bağlayan kuru ve soğuk bir bozkırın parçası olmasıydı.
Hollanda’da bağımsız bir arkeolog olan çalışmanın yazarı Marcel Niekus, aletin ilk bakışta pek görünmediğini belirterek, “Analizi oldukça basit görünüyor ancak oldukça karmaşık bir alet.” dedi.
Neandertaller karmaşık davranışlar sergiliyor muydu?
Niekus ve meslektaşları parça üzerindeki katranı analiz etmek için radyokarbon tarihlemesini kullandı ve parçanın modern insanların gelişinden önceye – 50 bin yıl önceye- dayandığını buldu.
Deniz tabanının birkaç metre altındaki çökeltilerdeki soğuk, oksijensiz şartlarla korunan katran, Delft Teknoloji Üniversitesi’nden arkeolog Geeske Langejans‘e göre Taş Devri aletlerinin vazgeçilmez bir parçası olacak gibi görünüyor. O ve meslektaşları, huş ağacı kabuğunu soymak, üzerlerine kil dökmek ve kabuğu saatlerce 300 ° C ila 400 ° C’de ısıtmak için ateş yakarak bir yöntem kullandı. Yöntem, reçineli kabuğun erimesiyle ortaya çıkacak olan katranı üretecek kadar sıcaktı. Ekip, modern katranın kimyasal bileşimleri ile Neandertallerin yöntemini karşılaştırdı ve muhtemelen benzer prosedürü kullandıklarını tespit etti.
Ayrıca Neandertallerin taş parçaları ahşap mızraklara yapıştırmak için yapıştırıcı olarak çam sakızı ve yer sakızı kullandığını gösteriyor. Keşifler, Neandertallerin taş bıçaklar ve mızraklar da dahil olmak üzere karmaşık görevlerde bulunabileceğini gösteren önceki çalışmalara katkıda bulunuyor.
Colorado Üniversitesi’nden -çalışmada yer almayan- arkeolog Paola Villa, aletlerin, üreticilerinin karmaşık davranışlarda bulunduklarını gösterdiğini söyledi. Ancak Neandertallerin huş ağacı kabuğu katranını rutin olarak kullandığı sonucuna varmak için, üç bölgeden gelen bir avuç aletin yeterli olmayacağını ekledi.
Kaynak;
