NASA yeni astronot giysilerini basına tanıttı.
Bundan 7 ay önce Mart ayında, NASA, ilk kadın uzay yürüyüşünü gerçekleştirmesi beklenen astronotlar Christina Koch ve Anne McClain‘e uygun giysi olmadığı gerekçesiyle yürüyüşü iptal etmişti. Büyük tepki çeken bu olaydan sonra NASA, geçtiğimiz günlerde yeni giysileri tanıttı. NASA’nın 15 Ekim’de tanıttığı daha esnek tasarımlara sahip astronot giysileri iki farklı tipte idi. “Araç Dışı Hareket Keşif Ünitesi” (xEMU) ve “Orion Personel Kurtarma Sistemi” (OCSS) denilen uzay giysileri farklı özellikler taşıyor. Örneğin, xEMU, fermuarsız ve kablosuz. Ayrıca xEMU’nun ana bileşenleri mühürlenmiş durumda. Her iki giysi de + 120 ve – 120 derece sıcaklığa dayanabilecek şekilde tasarlandı.
NASA’nın ilk uzay giysileri 1960’ların başında uçan ve 1969’da Ay’a inen erkek astronotlar için tasarlanmıştı. Ancak NASA, zamanla kadınların da Dünya’nın dışına çıktığı bir ajans oldu ve giysilerin sınırları gittikçe artan bir utanç kaynağı haline geldi. 1972’deki son Ay görevinden bu yana, 40’tan fazla ABD’li kadın uzay araçlarıyla uçtu ya da Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) vakit geçirdi. Yeni giysiler, 2024 Artemis misyonu ile Ay’a ayak basması planlanan ilk kadın için tasarlandı. NASA, roket ve kapsülü oluşturabilir ve test edebilirse Artemis misyonu 2024’te gerçekleştirilecek.
Astronotlar artık rahatça eğilip doğrulabilecek
NASA’nın yeni astronot giysileri eskilerinden çok daha esnek ve giyip – çıkarmak daha kolay. Astronotlar elbiseyi arka kısmından giyecek -yani Rusların uzay giysilerinde olduğu gibi-. Yeni giysiler, astronotların Ay kayalarını toplamaları, eğilmeleri, bir keşif yürüyüşü yapabilmeleri ya da Ay’ın yüzeyinde atlamadan normal şekilde yürüyebilmeleri için tasarlandı. Yeni giysiler ayrıca astronotları radyasyondan ve eski kıyafetlerin içine giren Ay tozlarından da koruyacak. Her boyuttaki astronota olabilmesi için yeni giysiler, göğüs ve bel boyunca kısaltılabilecek veya genişletilebilecek şekilde üretiliyor.
Eski astronot giysileri eğilmelerine pek imkan vermiyordu. Örneğin, Apollo 17 astronotu Harrison Schmitt Ay’da yere eğildiğinde düştü ve toparlanamadı;
NASA yöneticisi Jim Bridenstine, NASA’nın Washington’daki merkezinde, NASA personeli, öğrenci ve gazetecilere verdiği demeçte, “Uzun bir süre başka bir dünyanın yüzeyinde yaşamayı, çalışmayı ve bunlar için yeni uzay giysilerine ihtiyacımız olduğunu bilmeliyiz. Farklı vücut şekillerini barındırmak, tasarımı etkileyen faktörlerden biriydi. Aynı zamanda giysilerin daha esnek olmasıyla astronotların daha fazla keşif yapabilmesi amaçlandı. Tüm astronotlarımıza uyacak uzay giysileri tasarlıyoruz.” dedi.
NASA’da xEMU olarak bilinen yeni Ay giysisine ek olarak, uzay aracında kullanılmak üzere yeni turuncu giysi çıkardı. Turuncu giysi, kalkış ve iniş için tasarlandı ve acil bir durumda basınçlandırılabiliyor. Bridenstine ve NASA mühendisleri, 2003 yılında atmosfere giriş sırasında parçalanan ve yedi astronotu öldüren Space Shuttle Columbia felaketinden ders aldıklarını söylüyor. Çünkü mürettebat, görünüşe göre uzay aracının dağılmasından ziyade oksijen yetersizliğinden öldü. Yeni giysiler, kendi kendine oksijeni sağlayabilecek ve böyle bir felaketin tekrarlanmasını önleyebilecek şekilde tasarlanmaya çalışılıyor.
Kaynak;
