En yaşlı ağaçlar, anıt ağaçlar, ekolojide ağaçların yeri ve önemi.. Bu haftaki söyleşimizin konusu anıt ağaçlar! Artvin Çoruh Üniversitesinin Orman Fakültesinde Orman Mühendisliği Bölümü Toprak İlmi ve Ekoloji Anabilim Dalında görev yapan Prof. Dr. Aydın Tüfekçioğlu ile bir söyleşi yaptık. Prof. Dr.…
En yaşlı ağaçlar, anıt ağaçlar, ekolojide ağaçların yeri ve önemi.. Bu haftaki söyleşimizin konusu anıt ağaçlar! Artvin Çoruh Üniversitesinin Orman Fakültesinde Orman Mühendisliği Bölümü Toprak İlmi ve Ekoloji Anabilim Dalında görev yapan Prof. Dr. Aydın Tüfekçioğlu ile bir söyleşi yaptık. Prof. Dr. Tüfekçioğlu, sorularımız üzerine bize ülkemizdeki en yaşlı ağaçlardan, heyelan önlemlerine kadar ağaçlar hakkında birçok şey anlattı. İlk sorumuz, Türkiye’nin en büyük ve en yaşlı ağaçlarıydı ve bunlar hakkında bilinenleri merak ettik. Artvin Şavşat’a bağlı Yoncalı köyündeki dünyanın en yaşlı armut ağacı adayı üzerinde Prof. Dr. Aydın Tüfekçioğlu ve ekibi çalışma yürütmüştü. Biz de hocamıza bu çalışmanın öyküsünü sorduk.…
Sucul ekosistemler üzerine çalışan Çankırı Karatekin Üniversitesi akademisyenlerinden Doç. Dr. Ülkü Nihan Yazgan Tavşanoğlu, Bilimma’nın sorularını yanıtladı. Doç. Dr. Nihan Tavşanoğlu, su ekosistemlerinde ötrofikasyon (plankton ve alglerin aşırı artışı), kuraklık ve biyolojik çeşitlilik üzerine çalışmalarını sürdürüyor. Söyleşimizde Doç. Dr. Tavşanoğlu’na, saha araştırmalarını nasıl yaptıklarından sucul ekosistemler üzerindeki iklim değişikliği etkilerine kadar sorular yönelttik. Ekosistemin bir parçası olan sucul ekosistemler göletler, göller, nehirler vb.’i tanımlamaktadır. Sucul ekosistem su ve sulak alanlarda yer alır. Su ekosistemlerinde genellikle bakteri, mantar, protozoalar dahil olmak üzere; böcek larvaları, salyangoz, soluncanlar, mikroskobik bitkiler ve hayvanların yanı sıra balık, amfibi, sürüngenler ve kuşlar bulunur. Virüslerin de doğal…
Bilim Kadınları topluluğu, İstanbul Maratonu’nda kadınlar ve cinsiyet eşitliği için koştu. 7-8 Kasım günleri düzenlenen İstanbul Maratonu ve 42. İstanbul Sanal Maratonu için başlatılan Salgın Sınır Tanımıyor Dayanışma da Öyle Olmalı adlı proje 23 Kasıma kadar bağış toplamayı sürdürecek. Kadın Emeğini Değerlendirme Vakfı tarafından başlatılan Salgın Sınır Tanımıyor Dayanışma da Öyle Olmalı projesinin amacı, salgının olumsuz koşullarına karşın kadınların üretimde kalabilmesini desteklemek. Böylece, her bin 500 TL tutarındaki bağış sayesinde bir kadının üretime devam edebilmesi için eğitim ve teçhizat desteği verilecek. Bilimin farklı alanlarında çalışan kadınların oluşturduğu Bilim Kadınları (BK) ekibi, İstanbul Maratonu’nda koşarak, aynı zamanda bu projeyi desteklemeye karar…
Orfoz: Resifin Efesi belgeseli yayınlandı. Yönetmenliğini deniz biyoloğu Mert Gökalp’in yaptığı belgesel, avlanması yasak olan ve nesli tehlikede bulunan orfoz balığının öyküsünü anlatıyor. Bu balık türü, Brezilya ve Arjantin kıyılarından Güney Afrika kıyılarına, Akdeniz’de Tunus’tan Ege (nadiren Marmara) kıyılarına kadar birçok coğrafyada yaşıyor. Yoğun avlanma sonucu nesli tehlikeye giren orfozun varlığını, yüzyıllar öncesine uzanan mozaiklerde ve arkeolojik buluntularda bile görebiliyoruz. Yönetmen Mert Gökalp’in çektiği Orfoz: Resifin Efesi belgeseli geçtiğimiz aylarda yayınlandı. Son 20 yılda orfozların Akdeniz’de ve özellikle Türkiye’de popülasyon büyüklükleri azaldı. Uluslararası Doğa Koruma Birliği‘nin (IUCN) Kırmızı Listesi’nde durumu tehlikede (endangered) olarak belirtilen orfoz (Epinephelus marginatus) balığının artık iç sular…
Denizlerde mikroplastik kirliliği ve atık sorunu her geçen gün hem deniz canlılarının sağlığını hem de bizleri tehdit etmeye devam ediyor. Türkiye denizlerinde ve tatlı sularında yapılan araştırmalar, mikroplastiklerin varlığının artışına işaret ediyor. Deniz biyoloğu Doçent Dr. Sedat Gündoğdu, mikroplastik, atık ve plastik kullanımına bağlı olarak artan çöp tehlikesini anlattı. Deniz biyoloğu Doç. Dr. Sedat Gündoğdu ile “denizlerde mikroplastiklerin durumu” konulu bir söyleşi yaptık. Çukurova Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesinde çalışmalarını sürdüren Doç. Dr. Gündoğdu’nun araştırma konularının başında deniz biyolojisi ve denizlerde plastik kirliliği geliyor. Doç. Dr. Gündoğdu, söyleşide sorumuz üzerine, ülkemizdeki en kirli olarak nitelenebilecek kıyıların ve suların doğu Akdeniz bölgesi…
Koronavirüs Türkiye’ye nereden geldi? Koronavirüs Türkiye’ye tek bir kaynaktan mı girdi yoksa çeşitli ülkelerden çeşitli zamanlarda mı girdi? Bu soruların cevaplarını hasta olan çeşitli kişilerdeki virüslerin genomları dizilenerek bulmak mümkün. Dünya’da pek çok araştırma grubu virüsün nasıl yayıldığını bu şekilde takip ediyor. Türkiye’de bu çalışmayı yapan grup ise Ogün Adebali ve ekibi. Ogün Adebali’yle koronavirüsün nereden geldiğini, ne zaman geldiğini, genel olarak virüs genom çalışmalarını konuştuk. Türkiye’deki virüsler nereden ne zaman geldi? Ogün Adebali ve ekibi geçtiğimiz ay Türkiye’deki SARS-CoV-2 genomlarını inceledikleri ve Türkiye’deki virüslerin nerelerden geldiğini açıkladıkları çalışmayı Turkish Journal of Biology’de yayınladılar. Bu çalışmada Dünya’nın çeşitli yerlerinden 15, 277…
Yaşadığımız Covid-19 pandemisi biyologların önemini tekrar bizlere hatırlattı. Koronavirüs testlerinden aşı çalışmalarına, ilaç geliştirme çalışmalarından genom analizlerine kadar bu salgında doktorların yanında biyologlar bulunuyor. Geçtiğimiz günlerde Moleküler Biyoloji Derneği ve Ekoloji ve Evrimsel Biyoloji Derneği‘nin girişimiyle Biyologlar Dayanışma Derneği, Türkiye Biyologlar Derneği ve Tıbbi Biyoloji ve Genetik Derneği’nin girişimiyle Biyologlar İnsiyatifi oluşturuldu ve hemen yüzlerce gönüllü biyolog test merkezlerinde çalışmak için bir araya geldi. Bu süreçte gönüllü çalışmalarına TUSEB “Aziz Sancar Tanı ve Tedavi Merkezi”nde Covid-19 mücadelesine katılan Dr. Şeyma Gökdemir‘le hem kendisi hakkında hem de süreç hakkında konuştuk. Bize kendinizden bahseden misiniz? Neden biyoloji? Ben ailemin tek çocuğu olarak dünyaya…
Yeni coronavirüs HIV’le ilişkili mi? Yeni coronavirüs genomunda HIV genomundan parçalar mı bulunuyor? Geçtiğimiz günlerde bioRxiv‘de ilginç bir preprint(ön-baskı) makale yayınlandı. Bu önbaskıda dizilenen 2019-nCoV genomunda yer alan dizilerle HIV genomu dizileri karşılaştırılmış ve 2019-nCoV’da bulunması zor HIV genomuyla benzer diziler bulunduğu bildirilmişti. Bu dizilerin “doğal olamayacağı”(unnatural) vurgulanmış, 2019-nCoV virüsünün evrimsel olarak doğada bulunamayacağı ima edilmişti. Bu konuyu biyoinformatik alanında çalışmaları olan Dr.Emrah Kırdök ile konuştuk. 2019-nCoV ve HIV gerçekten benzer mi? bioRxiv, araştırmacıların yazdıkları makaleleri hakem değerlendirmesine girmeden önce bilim camiasıyla görüş almak için paylaştıkları bir sunucu. Buraya herkes serbest bir şekilde çalışmasını yükleyebiliyor. Ama bioRxiv sitesinde yayınlanan her…
Kurt (bilimsel adıyla Canis lupus), besin zincirinin en üst basamağında bulunan etçil ve yırtıcı bir türdür. Ülkemizin büyük bir kesiminde yaşayan kurtlar hakkında bilgi almak için Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi’nden yaban hayatı ekoloğu Dr. Öğretim Üyesi Hüseyin Ambarlı ile bir söyleşi yaptık. Dr. Ambarlı, geçtiğimiz ay Avrupa Yaban Hayatı Araştırmaları dergisinde bir çalışma yayımladı. Dr. Ambarlı, “Kurt-insan çatışmalarının analizi: zararı azaltmak için önlemler” başlıklı çalışmasında, ülkemizdeki insanlar ve kurtlar arasındaki karşılaşmalara değindi; Yüzyıllardır süren kurt – insan çatışmaları Elektronik posta üzerinden irtibat kurarak söyleşi yaptığımız Dr. Hüseyin Ambarlı’yla kurtların beslenme ve yaşam alanlarından, insanlarla çatışma nedenlerine kadar birçok konuyu konuştuk… Kurt,…
Kuantum teknolojileri hakkında bir hikaye yarışması, şu sıralar devam ediyor. Yarışmayı, ülkemizin ilk kuantum topluluğu olan QTurkey ekibi düzenliyor. QTurkey ekibinden olan, ODTÜ Fizik bölümünden araştırma görevlisi Zeki Can Seskir ile bir söyleşi yaparak, QTurkey’i ve yarışmayı konuştuk. Önemli bir not; “2040 Yılında Kuantum Teknolojiler Hayatımızı Nasıl Etkileyecek?” başlıklı yarışmanın son başvuru tarihi 25 Aralık 2019. QTurkey’i kuran çekirdek ekip kimlerden oluşuyor? Zeki Seskir: “Mayıs ayında ODTÜ CoZone’daki etkinliği ODTÜ’den Dr. Hande Alemdar, Letonya’dan Dr. Abuzer Yakaryılmaz ve ben düzenledik. O etkinlikle beraber aramıza şu an Özyeğin Üniversitesi’nde görev yapan Dr. Özlem Salehi Köken ve Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi’nde…
