Türkiye’de 2017 yılında gerçekleşen seçimde seçmenler, mevcut Türkiye Anayasası’nın 18. maddesi üzerindeki değişiklikleri oylamıştı. Geçtiğimiz günlerde Forensic Analysis of Turkish Elections in 2017–2018 makalesinde referandumda hile olduğu iddiası gündeme geldi. Elmas: “Net delil yok” Forensic Analysis of Turkish Elections in 2017-2018…
Kuantum Fiziğine Giriş: Sıfırdan Bire, 12 Nisan 2020’de Q Turkey‘de yayınlanmıştır. Bu yazı kuantum fiziğini merak eden ama oturup fizikçiler için yazılmış bir ders kitabını okumaktan gözü korkan (veya üşenen) kişilere yöneliktir. Yazının akışı içerisinde yapılan tanımlarla aslında kuantum fiziği öğrenmek için öncül neleri bilmeniz gerektiğine de adım adım vurgu yapılmıştır. Yazının sonunda hepsini bir liste halinde bulabilirsiniz. Fizik Nedir? Daha önce “Fizik Nedir, Fizikçi Ne Yapar?” başlıklı yazımızda değinildiği üzere (indirgemeci yaklaşacak olursak) Fizik bilimi aşağıdaki şekilde özetlenebilir: …fiziksel bir sistemin matematiksel tasvirini çıkarmak, sonrasında bu matematiksel tasvir üzerinde fiziksel dünyada karşılığı olduğunu varsaydığımız operasyonları uygulamak, sonucunda çıkan matematiksel tasvirin…
Yaşadığımız Covid-19 pandemisi biyologların önemini tekrar bizlere hatırlattı. Koronavirüs testlerinden aşı çalışmalarına, ilaç geliştirme çalışmalarından genom analizlerine kadar bu salgında doktorların yanında biyologlar bulunuyor. Geçtiğimiz günlerde Moleküler Biyoloji Derneği ve Ekoloji ve Evrimsel Biyoloji Derneği‘nin girişimiyle Biyologlar Dayanışma Derneği, Türkiye Biyologlar Derneği ve Tıbbi Biyoloji ve Genetik Derneği’nin girişimiyle Biyologlar İnsiyatifi oluşturuldu ve hemen yüzlerce gönüllü biyolog test merkezlerinde çalışmak için bir araya geldi. Bu süreçte gönüllü çalışmalarına TUSEB “Aziz Sancar Tanı ve Tedavi Merkezi”nde Covid-19 mücadelesine katılan Dr. Şeyma Gökdemir‘le hem kendisi hakkında hem de süreç hakkında konuştuk. Bize kendinizden bahseden misiniz? Neden biyoloji? Ben ailemin tek çocuğu olarak dünyaya…
Derya Unutmaz, yeni koronavirüs salgının hayatımıza girmesiyle tanıdığımız bir bilim insanıdır. Yeni koronavirüs ya da Covid-19 salgının sebep olduğu pek çok değişiklikten biri de her gün farklı bilgiler öğrenmemiz ve hızla artan araştırmaları çözüm umuduyla takip etme çabamız oldu. Bununla birlikte araştırmacıları ve bilim insanlarını da sosyal medyadan daha yoğun takip etmeye başladık. Prof. Dr. Derya Unutmaz‘da bu isimlerden biri. Her gün bir çok takipçisiyle salgınla ilgili etkileşim gerçekleştiren Derya Unutmaz, toplumun konu hakkında merak ettiklerini aydınlatmada çok önemli paylaşımlar gerçekleştiriyor. Derya Unutmaz ve Yeni Koronavirüs Derya Unutmaz, Twitter’da Türkçe @DeryaTR_ hesabı ve İngilizce @Derya_ hesabıyla çok uzun süredir paylaşım…
Dr. H. Tuğça Şener – Mt. Suhora Gözlemevi Olcaytuğ Özgüllü – İstanbul Üniversitesi, Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü 2015 yılından beri NASA tarafından düzenlenen “Scientist for A day” adlı, ortaokul ve lise öğrencilerine yönelik kompozisyon yarışması geçtiğimiz yıl öğrencilerden NASA’nın bir sonraki uzay görevini gerçekleştireceği uyduyu seçmelerini ve bu seçimin nedenlerini anlatmalarını istedi. “Evrende yalnız mıyız? Başka bir hayat ve kolonileşme mümkün mü?” gibi soruların yanıtlarını arayan öğrencilerden Satürn’ün uyduları Enceladus ile Titan ve Jüpiter’in uydusu Europa arasında bir tercih yapmaları istendi. Bu yarışmadan yola çıkarak biz de bu yazımızda Jüpiter’in pürüzsüz uydusu Europa’yı inceliyoruz. Europa, ilk olarak 1610 yılında…
Bor, atom numarası 5 olan bir elementtir. Karbona yakın bir element olmasıyla dikkat çeken bor, ayrıca en küçük ama en sert elementtir. Temel olarak cam elyafında ve deterjanlarda kullanılan bor bileşikleri, gelecekte yakıt pili gibi farklı teknoloji alanlarında kullanım alanına sahiptir. Bor ismi İngilizce “Boron“dur. Bu isim “borax” ve “carbon” isimlerinin birleştirilmesiyle oluşturulmuştur. Türkiye, Dünya bor rezervinin %73,4‘üne sahiptir ve bor talebinin %59‘nu karşılamaktadır. Ancak Türkiye’de bor minerallerinden yüksek katma değere sahip ürünler üretilmemektedir. Ancak 25 Ekim 2019’da bor karbür üretimi için Bandırma Bor Karbür Tesisi temelleri atılmıştır ve burada üretim gerçekleştirilecektir. Bor nedir? Yarı metal olan Bor (B) atom…
Remziye Hisar, Türkiye’nin ilk kadın kimyagerlerinden olup, Sorbone’da doktorasını tamamlamış ilk bilim Türk bilim insanıdır. 1902 yılında Üsküp’te dünyaya gelen Remziye Hisar, ailesinin İstanbul’a taşınmasıyla eğitim hayatına İstanbul’da devam etmiştir. Bilim kadını Hisar, Darülfünun’da eğitim görmüş ve Fransa Sorbonne Üniversitesi’nde doktorasını tamamlamıştır. 9 yaşında İstanbul Nazperver Kalfa mekteb-i iptida-i’yi bitirmiş sonra da İttihat Terakki Mektebi’ne başlamıştır. İttihat Terakki Mektebi’nden Emirgan İnas Rüştiyesi’ne geçmiş ve burada okulunu tamamlamıştır. Mezun oldıuktan sonra Darülfünun’un Kimya Şubesine başlamıştır. Remziye Hisar, burada hiç kadın eğitimcinin olmadığını ve sadece 3 kadın öğrenci olarak, erkek sınıfından ayrı kimya eğitimlerine devam ettiklerini anlatmıştır. Buradaki eğitimlerinin ardından Bakü’ye öğretmenlik…
Selma Soysal, Türkiye’nin ilk kadın matematik profesörüdür. Orta okul yıllarından itibaren matematiği seven Soysal, akademik kariyeri boyunca birçok başarıya imza atmış, 47 yıl İstanbul Teknik Üniversitesi’nde görevini sürdürmüştür. Tam adıyla, Fatma Selma Soysal, 1924 yılında, Zonguldak’ta dünyaya gelmiş ilkokulu burada tamamlamıştır. Çocukluğunda Fransızca ve Rumca öğrenmiştir. Selma Soysal’ın babası Kuvâ-yi Milliyeci Bahriye Kolağası Beşiktaşlı Osman Muhtar Bey, annesi ise aydın bir kadın olan Samiye Hanımdır. Daha sonra Çapa Kız Öğretmen Okulu’nun orta kısmında parasız yatılı öğrenci olmuştur. Kandilli Kız Lisesi’ni bitiren Soysal, 1941 yılında İstanbul Üniversitesi Matematik-Astronomi Bölümü’ne başlamıştır. Daha sonra Paris’te çalışmalar yürütmüş ve İstanbul Teknik Üniversitesi’nde akademik hayatını…
Türkiye’nin ilk kadın gökbilimcisi Nüzhet Gökdoğan aynı zamanda Türkiye’nin ilk kadın dekanıdır. 14 Ağustos 1910’da İstanbul’da dünyaya gelmiştir. Nüzhet Gökdoğan, Erenköy Kız Lisesi’nde yatılı olarak okumuştur. 1928 yılında mezun olmuş, sonra burs kazanarak Fransa’ya matematik ve fizik alanında okumak için gitmiştir. Astronomi alanına yönelmek isteyen Nüzhet Gökdoğan önce 1932’de Lyon Üniversitesi’nde matematik lisansını tamamlamıştır. 1933 yılında Paris Üniversitesi’nde fizik öğrenimi de görmüş, Paris Gözlemevi’nde staj yapmıştır. Paris Gözlemevi Nüzhet Gökdoğan’a kalmasını teklif eder. Ancak Gökdoğan yurda döner ve Kandilli’ye çalışmak üzere başvurur. Ancak Kandilli Gözlemevi müdürü Fatin Gökmen Nüzhet Gökdoğan’ı kadın olması sebebiyle reddeder. Nüzhet Gökdoğan, 29 Ekim 1934’de İstanbul…
Asuman Baytop, 27 Mart 1920’de İstanbul’da dünyaya geldi. İlk, orta ve lise öğrenimini Sainte-Pulchérie Fransız Kız Orta Okulu’nda ve Şişli Terakki Lisesi’nde tamamladı. Daha sonra İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Eczacılık Bölümü’nde üniversiteye başladı. 1943’de mezun olduktan sonra Fen Fakültesi Farmakobotanik ve Genetik Enstitüsü’ne asistan olarak çalışmaya başladı. Ord. Prof. dr. Alfred Heilbronn’un yanında genel botanik, farmakobotanik ve farmakognozi çalışmaları yaptı. Asuman Baytop, daha sonra ETH Zürih’e gitti ve Eczacılık Okulunda doktora çalışmalarına başladı. Prof. Dr. Hans Flück danışmanlığında doktorasını bitirdi. 1949 yılında İstanbul Üniversitesi’ne geri döndü ve farmakognozi kürsüsünde asistan olarak çalışmaya başladı. İsviçre’deyken topladığı 601 bitki örneğini yanında getiren…
