Bu yazımızda, halk arasında beyin yiyen amip olarak bilinen Naegleria fowleri’ yi ele aldık. Naegleria fowleri nedir? Nasıl bulaşır ve belirtileri nelerdir? Nasıl tedavi edilir? Tüm bu konuları incelemeye çalışacağız. Naegleria fowleri NEDİR? N.fowleri, suda, toprakta veya insan merkezi sinir sistemi olabilen…
Sucul ekosistemler üzerine çalışan Çankırı Karatekin Üniversitesi akademisyenlerinden Doç. Dr. Ülkü Nihan Yazgan Tavşanoğlu, Bilimma’nın sorularını yanıtladı. Doç. Dr. Nihan Tavşanoğlu, su ekosistemlerinde ötrofikasyon (plankton ve alglerin aşırı artışı), kuraklık ve biyolojik çeşitlilik üzerine çalışmalarını sürdürüyor. Söyleşimizde Doç. Dr. Tavşanoğlu’na, saha araştırmalarını nasıl yaptıklarından sucul ekosistemler üzerindeki iklim değişikliği etkilerine kadar sorular yönelttik. Ekosistemin bir parçası olan sucul ekosistemler göletler, göller, nehirler vb.’i tanımlamaktadır. Sucul ekosistem su ve sulak alanlarda yer alır. Su ekosistemlerinde genellikle bakteri, mantar, protozoalar dahil olmak üzere; böcek larvaları, salyangoz, soluncanlar, mikroskobik bitkiler ve hayvanların yanı sıra balık, amfibi, sürüngenler ve kuşlar bulunur. Virüslerin de doğal…
Bilim Kadınları topluluğu, İstanbul Maratonu’nda kadınlar ve cinsiyet eşitliği için koştu. 7-8 Kasım günleri düzenlenen İstanbul Maratonu ve 42. İstanbul Sanal Maratonu için başlatılan Salgın Sınır Tanımıyor Dayanışma da Öyle Olmalı adlı proje 23 Kasıma kadar bağış toplamayı sürdürecek. Kadın Emeğini Değerlendirme Vakfı tarafından başlatılan Salgın Sınır Tanımıyor Dayanışma da Öyle Olmalı projesinin amacı, salgının olumsuz koşullarına karşın kadınların üretimde kalabilmesini desteklemek. Böylece, her bin 500 TL tutarındaki bağış sayesinde bir kadının üretime devam edebilmesi için eğitim ve teçhizat desteği verilecek. Bilimin farklı alanlarında çalışan kadınların oluşturduğu Bilim Kadınları (BK) ekibi, İstanbul Maratonu’nda koşarak, aynı zamanda bu projeyi desteklemeye karar…
Orfoz: Resifin Efesi belgeseli yayınlandı. Yönetmenliğini deniz biyoloğu Mert Gökalp’in yaptığı belgesel, avlanması yasak olan ve nesli tehlikede bulunan orfoz balığının öyküsünü anlatıyor. Bu balık türü, Brezilya ve Arjantin kıyılarından Güney Afrika kıyılarına, Akdeniz’de Tunus’tan Ege (nadiren Marmara) kıyılarına kadar birçok coğrafyada yaşıyor. Yoğun avlanma sonucu nesli tehlikeye giren orfozun varlığını, yüzyıllar öncesine uzanan mozaiklerde ve arkeolojik buluntularda bile görebiliyoruz. Yönetmen Mert Gökalp’in çektiği Orfoz: Resifin Efesi belgeseli geçtiğimiz aylarda yayınlandı. Son 20 yılda orfozların Akdeniz’de ve özellikle Türkiye’de popülasyon büyüklükleri azaldı. Uluslararası Doğa Koruma Birliği‘nin (IUCN) Kırmızı Listesi’nde durumu tehlikede (endangered) olarak belirtilen orfoz (Epinephelus marginatus) balığının artık iç sular…
Denizlerde mikroplastik kirliliği ve atık sorunu her geçen gün hem deniz canlılarının sağlığını hem de bizleri tehdit etmeye devam ediyor. Türkiye denizlerinde ve tatlı sularında yapılan araştırmalar, mikroplastiklerin varlığının artışına işaret ediyor. Deniz biyoloğu Doçent Dr. Sedat Gündoğdu, mikroplastik, atık ve plastik kullanımına bağlı olarak artan çöp tehlikesini anlattı. Deniz biyoloğu Doç. Dr. Sedat Gündoğdu ile “denizlerde mikroplastiklerin durumu” konulu bir söyleşi yaptık. Çukurova Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesinde çalışmalarını sürdüren Doç. Dr. Gündoğdu’nun araştırma konularının başında deniz biyolojisi ve denizlerde plastik kirliliği geliyor. Doç. Dr. Gündoğdu, söyleşide sorumuz üzerine, ülkemizdeki en kirli olarak nitelenebilecek kıyıların ve suların doğu Akdeniz bölgesi…
Kum fırtınası, ya da toz fırtınası, kuvvetli rüzgarların yerden büyük miktarda toz ya da kumu kaldırması ile oluşan hava olaylardır. Kum fırtınalarının çevresel, ekonomik ve insan sağlığı bakımından önemli etkileri olduğu geçtiğimiz on yıllarda ortaya çıkarılmış ve daha fazla çalışılmaya başlanmıştır. Bununla birlikte küresel iklim değişikliğinin sebep olduğu kuraklık ve hava olaylarının kum ve toz fırtınalarını arttıracağı tahmin edilmekte. Kum fırtınası nedir? Kum fırtınası, ya da toz fırtınası, kurak ve yarı kurak bölgelerde sık yaşanan, yüzeydeki kum, kil, toz gibi ince partiküllerin taşındığı bir hava olayıdır. Genel olarak fırtınaların oluşturduğu basınç farkının yarattığı hava akımlarıyla oluşur. Kum fırtınası genel olarak…
Rosalind Franklin’in, yani DNA’nın fotoğrafını çeken kadının, bugün 100. doğum günü. Rosalind Franklin 37 yıllık kısa ömründe tüm cinsiyetçi dışlamalara rağmen büyük başarılara imza atmış bir bilim kadınıydı. Bu kısa ömrüne DNA’nın keşfedilmesini sağlayan en önemli çalışmaları yaptı. Covid pandemisiyle mücadele ettiğimiz bugünlerde, DNA teknolojilerinin önemini herkes çok daha fazlasıyla fark etti. Rosalind Franklin tüm zor koşullara ve cinsiyetçi ayrımlara rağmen yürütüğü çalışmalar ve ortaya çıkardığı DNA fotoğrafı bugün bizim için çok daha önemli. Nice 100 yıllara Rosalind! Rosalind Franklin Kimdir? Rosalind Franklin 25 Temmuz 1920’de Londra’da dünyaya gözlerini açtı. Kız çocuklarına fizik ve kimya öğreten sayılı okuldan biri olan…
Dilhan Eryurt, Google Doodle’da insalığın Ay’a ayak basışının 51. yılında anılıyor. Türkiye’den NASA’ya giden ilk araştırmacı ve ilk kadın araştırmacı olan Dilhan Eryurt’un Güneş çalışmaları, Ay görevinde önemli katkılar sağlamıştı. Geçtiğimiz yıl insanların Ay’a ayak basışının 50. yılı kutlandı. 20 Temmuz 1969’da Neil Armstrong Ay’da ilk adımlarını atarken, bu başarının ardında mühendislerden astronomlara yüzlerce insanın çalışması vardı. Bunların arasında Dilhan Eryurt’un çalışmaları en önemli olanlardan biriydi. Dilhan Eryurt ve Ay’a gidiş NASA‘da çalıştığı dönemde tek kadın araştırmacı olan Dilhan Eryurt, yaptığı çalışmalarla Ay‘a gidilmesinde büyük katkılar sağlamıştır. Dilhan Eryurt, çalışmalarını yıldızların modellenmesi ve Güneş’in evrimi konularında yoğunlaştırmış ve Güneş Modeli’nin…
Koronavirüs Türkiye’ye nereden geldi? Koronavirüs Türkiye’ye tek bir kaynaktan mı girdi yoksa çeşitli ülkelerden çeşitli zamanlarda mı girdi? Bu soruların cevaplarını hasta olan çeşitli kişilerdeki virüslerin genomları dizilenerek bulmak mümkün. Dünya’da pek çok araştırma grubu virüsün nasıl yayıldığını bu şekilde takip ediyor. Türkiye’de bu çalışmayı yapan grup ise Ogün Adebali ve ekibi. Ogün Adebali’yle koronavirüsün nereden geldiğini, ne zaman geldiğini, genel olarak virüs genom çalışmalarını konuştuk. Türkiye’deki virüsler nereden ne zaman geldi? Ogün Adebali ve ekibi geçtiğimiz ay Türkiye’deki SARS-CoV-2 genomlarını inceledikleri ve Türkiye’deki virüslerin nerelerden geldiğini açıkladıkları çalışmayı Turkish Journal of Biology’de yayınladılar. Bu çalışmada Dünya’nın çeşitli yerlerinden 15, 277…
