İsrail’deki kazılarda şimdiye kadarki ülkenin en büyük Neolitik alan kazısı yapıldığı ifade ediliyor. Neolitik dönemde (Taş Devrinin son dönemi) orada yaşayan insanlar gelişmiş bir gruptu. Bölgede mercimek, nohut ve fasulye dahil olmak üzere yüz binlerce tohumu depolayan çiftçiler vardı. Bu eski insanlar aynı zamanda bölgede bulunan hayvan kalıntılarının gösterdiği gibi evcil keçilere de sahipti. Ayrıca şu anda Türkiye, Ürdün ve Kızıldeniz etrafındaki bölgeler gibi komşu bölgelerle de ticaret yapıyorlardı.
Arkeologlar, İsrail’de bulunan Motza sitesi olarak adlandırılan bu yeri onlarca yıldır biliyordu. Şimdi İsrail hükümetinin yeni bir otoyol ve kavşaklar inşa etmeyi planlamasının üzerine, İsrail Eski Eserler Kurumu, Neolitik yerleşimin tam ölçekli kazılarını yapmak için bir ekip gönderdi. Sonucunda ise İsrail’in en büyük Neolitik alan kazısı yapıldığı ileri sürülüyor.
Arkeologlar Eshtaol’da İsrail’in 38. Otoyolu boyunca genişleyen kazılar yaptı. Eshtaol, Kudüs’ün yaklaşık 25 mil batısında yer alıyor. Orada, İsrail Eski Eserler Kurumu’ndan bir ekip, sekiz bin yıl öncesinden kalan ev kalıntıları da dahil olmak üzere binlerce yıllık antik tarihe yayılan eserleri ortaya çıkardı. Neolitik dönem boyunca avcı-toplayıcı gruplar çiftçilik yapmaya ve kalıcı yerleşim yerleri kurmaya başladı. Bu yüzden Neolitik halkın yaşadığı odaları, kamu tesisleri ve ritüellerin bulunduğu yerleri içeren büyük binalar bulmaları arkeologlar için sürpriz olmadı. Ara sokaklar, gelişmiş bir yerleşim planına sahip olunduğunu gösteren binalar arasında uzanıyordu. Hatta bazı binaların sıva zeminleri bile vardı.
Kazılarda ortaya çıkarılan kalıntıları ve buluntuları derledik;
- Kazıların yapıldığı bölge Eshtaol, Kudüs’ün yaklaşık 25 mil batısında yer alıyor.
- Site yaklaşık 9.000 yaşında. Bölge insanlarının ekin yetiştirdiği ve başta keçi olmak üzere birçok hayvanı barındırdığı düşünülüyor.
- Bu görüntü, Juddic Shephelah’te bugüne kadar ortaya çıkarılan en eski ev olan 10.000 yıllık evi gösteriyor.
- Bölgede, insan yüzünü betimleyen 9.000 yıllık bir heykelcik bulundu.
- Bu bebek mezarı Filist evlerinin altında bulundu.
- Arkeologlar, günümüzde Türkiye olan Anadolu’dan gelenlerin bulunduğu bölgede obsidiyenden (volkanik cam) boncuklar buldu.
- Neolitik dönemden sonra diğer gruplar siteyi kullanmaya devam etti. Bir savaşçının mezarına gömülü bulunan bu mızrak başı, orta Tunç Çağı’na kadar uzanıyor.
- Arkeologlar, muhtemelen çocuklar tarafından üst kollara takılan birçok küçük bilezik buldu.
- Arkeologlar, bu taşın Kalkolitik dönemdeki kültüre ait faaliyetin kanıtı olduğunu düşünüyor.
- Bir binanın altına gömülen erken Tunç Çağı’na ait tipik bir küp bulundu.
- Alanda taş bir bıçak bulundu.
- Arkeologlar, sitenin bir bölümünü doğa şartlarından korumak için bir çadırla kapattı.
Kaynak;