Köşe Yazıları- Sayfa 4

Bilim insanlarından akademiye, gündelik hayata ve bilim dünyasına yönelik yazılar

///

Forensic Analysis of Turkish Elections in 2017–2018 Makalesinde Referandum’da Hile İddiası!

Türkiye’de 2017 yılında gerçekleşen seçimde seçmenler, mevcut Türkiye Anayasası’nın 18. maddesi üzerindeki değişiklikleri oylamıştı. Geçtiğimiz günlerde Forensic Analysis of Turkish Elections in 2017–2018 makalesinde referandumda hile olduğu iddiası gündeme geldi.   Elmas: “Net delil yok” Forensic Analysis of Turkish Elections in 2017-2018…

Kelebek ve güveler; pullu kanatlı böcekler

Pulkanatlılar (Lepidoptera) takımına ait olan kelebek ve güveler, tüm böcek sınıfı içerisinde kın kanatlılardan (Coleoptera takımı) sonra en fazla tür çeşitliliğine sahip olan gruptur. Gerek gündüz vakti, gerekse geceleri ışığa doğru uçuşan türleriyle kelebekler ve güveler, böcekler arasında en fazla ilgi çeken ve tanınan gruplardan biridir. Kelebek, çoğunlukla gündüz uçmaları nedeniyle gündüz kelebekleri; güveler de genellikle geceleri daha aktif olduklarından dolayı gece kelebekleri olarak da adlandırılırlar. Kelebek ve güve arasındaki farklar Peki, uçuşan bir pulkanatlı gördüğümüzde bunun kelebek mi yoksa güve mi olduğunu nasıl anlayabiliriz? Bunun için anten ucu, renk tonu, kanat durumu, vücut yapısı gibi temel birkaç özelliğe baksak yeterli olur esasında. İki grubun arasındaki farkları…

Hollandalı hocalar İngilizce eğitimin durmasını istiyor

Son yazımda Wageningen’de eğitimin bir yılda 6 dönem olduğunu söylemiştim. 5’inci dönemim, nisan ayının son haftasında bitti. Bu hafta ise sınavlar vardı. Koca bir dönem (6 haftada) aldığım tek dersin sınavın girdim. Üniversite zamanında aldığım hiçbir dersin sınavı 3 saat sürmemişti. ÖSS, ALES, YDS ve değişik isimlerdeki sınavlardan bu süreye alışıktım. Ama bu seferki farklı idi. Benim aldığım kursun müfredatı on ayrı derse bölmüşlerdi. Derste teori ve uygulama kısmında ağırlıklı olan bilgisayar laboratuvarlarında alıştırmaları tamamladık. Siz sormadan söyleyeyim. İlk başta bana biraz zor geldi. Çünkü her gün teori-uygulama şeklinde derse devam etmek yorucuydu. Uygulamanın içeriğine göre aynı gün içinde teori…

Gözü arkada bırakmayan sukulentler

Görsel çevre kalitesi ile insanların fizyolojik ve psikofizyolojik tepkileri arasındaki ilişkiyi konu alan bilimsel araştırmalar devam ederken, doğanın insan sağlığı ve psikolojisi üzerine etkilerinin sonuçlandığı çalışmaların ne denli olumlu etki yarattığını hissettiğinizi ve bildiğinizi düşünüyorum. Aksi halde bu yazıyı okumak için kıymetli vaktinizi harcayacağınızı düşünmüyorum. Gelelim beynin elektriksel aktivitesinde olumlu değişiklikler sağlayan bitkilerimizden, farklı renkleri ve minyatür görünümü ile ev ve ofislerimizde bakımını kolaylıkla yapabileceğimiz harika bir dekoratif bitki olan sukulente. Hangi tabloyu alırsanız alın, yıl içinde koyu pembeden açık pembeye, liladan griye renk geçişleri gösteren Echeveria’lar kadar görsel şölen sunacağını düşünmüyorum. Benim favori sukulentim olan Echeveria’lar yılın her mevsimi…

Şafak’la “Çiçek bakımı nasıl olmalı?” üzerine konuştuk

/

Çiçek bakımı en az bilgi sahibi olduğum konulardan biri. Her ne kadar biyolog olsam ve genel bakımı bilsem de hiç bitki çalışmadım. Canlı çalıştığım materyaller sivrisineklerdi. Böyle olunca da eve aldığım yeni çiçeklere özenle bakmak için destek almam gerekiyor. Bilimma yazarlarından Şafak Aslan’la bu konu üzerine kısa bir konuşma yaptık. Ayrıca yine Bilimma yazarlarından Fatma Akın’da sorularıma yönelik pratik bilgiler ve bilimsel referanslar sağladı. “Çiçek bakımı için tavsiyene ihtiyacım var!” Yeni çiçekler aldım eve. Arap sümbülü, stargazer zambak, begonya ve bodrum papatyası evimizin yeni sakinleri oldular. Ancak çok farklı gruplardan farklı bakım istekleri olan çiçeklerim olmuştu. Arap sümbülü yani Muscari…

Zombi böcekler ve savunma yöntemleri

Zombiler, dizi ve filmlerde çokça yer etmiş ve dünyanın kıyametine yol açacağı düşünülen yaratıklar olarak bilinir. Bu senaryolara göre zombilerin bir numaralı yaşama devam şekli, insanları kemirerek kan ve salya yoluyla virüslerini avladığı insana iletmektir. Bundan sonra insan beyni de virüsler yüzünden artık zombi gibi çalışmaya başlar. Sonunda zombiler insanları kullanıp aynı kendisi gibi birçok zombi bebek yapmış olur ve bunlar dünyaya yayılır. Enfekte olmamış insanlar kendi türünü ve dünyayı kurtarmak için zombilerle ölüm-kalım mücadelesine girişir, filmin senaristine bağlı olarak da geliştirdiği farklı farklı yöntemler olur. Aslında gerçek hayatta da böcekler arasında filmleri aratmayacak zombi hikâyeleri vardır. Mesela bir tür parazitoit…

Çiçeklerin en nazlısı; Orkide

Çiçeklerin en nazlısı olan orkide hakkında detaylı bir yazı. Nasıl oluyor da hediye edilen bir çiçek beni bu kadar mutlu edebiliyordu? Hiçbir hediyenin herhangi bir çiçek kadar mutlu etmediğini anladığımdan beri bu sorunun cevabını merak ediyordum. Meğer kendisine çiçek gönderilen kişiler, uzun süren bir pozitif duygu artışı yaşıyormuş. Çiçeklerin olduğu bir ortamda bulunmanın bile daha enerjik hissettirdiğini düşünürken, bu durumun bilimsel bir açıklamasının olduğunu öğrenince, her geçen gün daha fazla grileşerek adeta insanın ruhunu emen beton yığınlarının içini eflatundan sarıya, maviden beyaza rengarenk çiçeklerle donatmak dışında başka bir alternatifimiz kalmadığını düşünüyorum. Bereketin masumiyetin asaletin simgesi orkide Ortaçağ’da aristokratların, Eski Yunan’da…

Yaşam bilimlerinin şehri Wageningen’den akademik notlar

/

Yaşam bilimlerinin şehri Wageningen’den herkese merhaba! Evet, şehrin sloganı bu. Mart ayının başında Hollanda’da Wageningen Üniversitesi ve Araştırma Merkezi’nde (WUR) doktora eğitimine başladım. Şehirden biraz bahsedince neden bu sloganı hakettiğini daha iyi anlayacaksınız. Wageningen, QS (Quacquarelli Symonds şirketinin yaptığı üniversite dereceleri) sıralamasında dünyanın en iyi tarım üniversitesine ev sahipliği yapan oldukça küçük bir şehir. Latince doğum günü anlamına gelen Dies Natalis deyimi kullanan WUR, bu yıl 11 Mart’ta 101. yılını kutladı. Ayrıca sanayi ve üniversite işbirliği odaklı bir ekosistem olan Gıda Vadisi de Wageningen Üniversitesi ve Araştırma’nın (WUR) bünyesinde bulunmaktadır. Gıda Vadisi sadece Hollanda odaklı değil ayrıca yurtdışında da pek…

Botoks: Toksinden gelen güzellik!

//

Botoks – ölümcül toksin Botoks işlemi özellikle yüzdeki kırışıklıkların giderilmesi için uygulanan bir estetik tedavi yöntemidir. Botox markasıyla anılan bu işlemin ve kullanılan botulinum toksinin bilinmeyen ilginç yönlerini sizin için topladık.…

Otofaji diyeti – Aslında böyle bir diyet yok!

/

Otofaji diyeti diye bir şeyin aslında olmadığını biliyor musunuz? Otofaji konusu Nobel ödülleriyle gündeme geldi. Ancak bu durumdan fayda sağlamak isteyenleri de beraberinde getirdi. Otofaji diyeti gibi aslında bir temeli olmayan ve sadece metabolizmayı strese sokarak sadece otofaji değil, metabolizmanın tüm acil durum sistemlerini teşvik eden uydurma diyet tavsiyeleri hızla yayılmaya başladı. İşin aslını sizlerle paylaşıyoruz, böyle bir diyet uzmanlar tarafından tavsiye edilmiyor. Ve bunun yanı sıra unutulmamalı ki otofaji bir hücre içi mekanizma olup, hem iyi hem de daha kötü metabolik olaylarda yer alabilme potansiyeline sahip. Otofaji nedir?  Bu yıl Nobel ödülü Yoshinori Osumi’nin otofaji konusundaki araştırmasına verildi. Hücre…

İlk AIDS hastası kimdi?

/

1982 yılında eşcinsel bir havayolları çalışanında nedeni belirlenemeyen bir hastalık görüldü. Dugas ilk başlarda derisindeki bilinmeyen problemlerle karşılaştı. Ancak bu süreç içinde bir teşhiste konulamadı. Benzer belirtiler gösteren diğer hastalarla birlikte, semptomlarından yola çıkılarak “eşcinsel kanseri” olarak tanımlanan bir hastalık taşıdıkları öne sürüldü. Daha sonra araştırmaya dahil olan sosyolog William Darrow, Dugas’ın günlük hayatını inceledi ve AIDS’in cinsel yolla bulaştığına dair ilk kanıtlar ortaya çıkmaya başladı. 1984 yılında ölen Kanadalı Gaétan Dugas’ın hastalığı uzun süre araştırıldı. 1987’de AIDS salgınıyla ilgili çıkan kitapta kendisi “Sıfırıncı” hasta olarak tanıtıldı. Çünkü AIDS hastalığı ve HIV virüsü Amerika’da ilk kez onda tanımlanıp cinsel yolla bulaştığı gösterildi.…