Köşe Yazıları

Bilim insanlarından akademiye, gündelik hayata ve bilim dünyasına yönelik yazılar

///

Forensic Analysis of Turkish Elections in 2017–2018 Makalesinde Referandum’da Hile İddiası!

Türkiye’de 2017 yılında gerçekleşen seçimde seçmenler, mevcut Türkiye Anayasası’nın 18. maddesi üzerindeki değişiklikleri oylamıştı. Geçtiğimiz günlerde Forensic Analysis of Turkish Elections in 2017–2018 makalesinde referandumda hile olduğu iddiası gündeme geldi.   Elmas: “Net delil yok” Forensic Analysis of Turkish Elections in 2017-2018…

Forensic Analysis of Turkish Elections in 2017–2018 Makalesinde Referandum’da Hile İddiası!

///

Türkiye’de 2017 yılında gerçekleşen seçimde seçmenler, mevcut Türkiye Anayasası’nın 18. maddesi üzerindeki değişiklikleri oylamıştı. Geçtiğimiz günlerde Forensic Analysis of Turkish Elections in 2017–2018 makalesinde referandumda hile olduğu iddiası gündeme geldi.   Elmas: “Net delil yok” Forensic Analysis of Turkish Elections in 2017-2018 makalesi, belirli yolsuzluklar saptadığını, “2018 cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinde, boyut ve yön olarak 2017’dekilere benzer istatistiksel düzensizlikler buluyoruz. Bu bulgular, sonuçlarımızın seçim yolsuzluklarıyla mücadele etmek için daha fazla dikkat gerektiren sistematik ve hatta potansiyel olarak hileli önyargıları ortaya çıkardığını doğrulamaktadır” ifadeleriyle belirtti. Sosyal Medya Manipülasyonu Araştırmacısı Dr. Tuğrulcan Elmas makaleyi okuyup incelediğini fakat hilenin net delilinin olmadığını resmi…

Teknolojide Yeni Soluk: Deepfake

///

Photoshop gibi basitçe üzerinde oynanan sahneler yerine yeni bir sahtecilik türü doğdu: Deepfake. Son zamanlarda adı sıklıkla duyulan, sinematografiye yeni bir boyut getiren ve art niyetli kullanıldığında tehdit unsuru olabilecek “deepfake” hakkında merak edilenleri sizler için derledik. Kelime itibariyle “sahte derinlik” anlamına gelen deepfake’in ilk örneği 2017 yılında ortaya çıktı. 2017 yılından bu yana deepfake ile birçok ünlü isim filmlerde oynatıldı. Adını sıklıkla duyduğumuz deepfake teknolojisi için taklit edilecek kişinin yüz fotoğrafı ile yüksek gerçekçiliğe sahip konuşan, gülen ya da yüz ifadelerini kullanan sahte videolar üretilmesi mümkün. Bununla birlikte, deepfake herhangi bir videodaki konuşmayı değiştirebiliyor. Farklı sistemler kullanılarak videolar elde…

Bilim Değişirken Nerede Durmalı?

//

Bilim insanları hipotezlerini, modellerini, fikirlerini değiştirebilir. Değiştirmelidir de. Bilim bu şekilde ilerler. Ancak bu şekilde senelerce aynı bilimsel olayı gözlemleyip altında yatan temel sebepler ve muhtemel çözüm yolları hakkında fikir birliğine varabiliriz. Fikir değiştirmek önceki fikrin zaruri olarak yanlış olduğu anlamına gelmez; aksine daha titiz ölçümlerle, daha gerçeğe yakın varsayımlarla, ve daha gelişmiş teknolojilerle güncellendiği anlamına gelir.…

Ormanlar Yanıyor! Acımız Dinmiyor! Ben Ne yapabilirim!

////

Yangınların hala sönmemiş olması, halkımızın elinde çapası pet şişesiyle evini ormanını korumaya koşmasını görmemiz, orman canlarını kurtarmaya yetişemeyen gönüllüler, yanan ormanlarımızın yok olması yüreğimizi yakıyor. Çok ama çok canımız yanıyor. Acımız dinmiyor. Bu durum yalan ve yanlış bilginin daha hızlı yayılması için adeta bir besiyeri oluşturuyor. Bu sebeple temel ve önemli bir kaç bilgiyi buraya bırakacağım, lütfen okuyalım ve paylaşalım: 1-) YANGINLARIN ÇIKIŞ SEBEBİ Yangınların çıkış sebebiyle ilgili sonuçlanmış bir soruşturma henüz görünmemekte. Bu sebeple de her bir gün farklı farklı provakasyona alet edilmektedir. Akdeni bölgesi yangın ekosistemine sahiptir. Yani bu ormanlar düzenli olarak yanar ve yenilenir. Ancak #iklimkrizi bu…

Seaspiracy İkilemi: Balıkçılık Deniz Yaşamını Nasıl Etkiliyor?

////////

Seaspiracy İkilemi: Balıkçılık Deniz Yaşamını Nasıl Etkiliyor? Çukurova Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi, 2021 yılı için başlattığı webinar serisinin ilkini 6 Mayıs 2021 tarihinde Perşembe günü saat 17.30’da gerçekleştirecek. Ali Tabrizi’nin yönettiği belgesel filmi Seaspiracy üzerine konuşulacak etkinliğe link üzerinden katılabilirsiniz. Ayrıca konuşmacılar hakkında ek bilgi edinmek isterseniz yine link üzerinden detaylara vakıf olabilirsiniz. “Komplo mu, gerçeklik mi?” “Komplo mu, gerçeklik mi?” sorusundan yola çıkarak, balıkçılığın deniz ve okyanus yaşamı üzerindeki etkisinin irdelendiği Netflix belgeseli etkinlikte enine boyuna incelenecek, sorgulanacak. Belgesel genel olarak, endüstriyel balıkçılığın detayları, okyanusların 2048 yılında boşalacağı iddiası, balık türlerinin küresel çöküşü, aşırı avlanma, istenmeyen balıkların yakalanması, yaşam…

Ekoevo’dan Haber Var!

////

Ekoloji ve Evrimsel Biyoloji Derneği (Ekoevo), 2015 yılında Ankara’da kurulmuş ekoloji ve evrimsel biyoloji alanlarında çalışan genç araştırmacıları kapsayacak, bilimsel işbirliğini geliştirme amaçlı ağ kurma girişimi güden bir dernek. Üyeleri arasında evrimsel biyologlar ve ekologlar bulunuyor. Dernek üyeleri arasındaki işbirliğini artırmaya yönelik çalıştaylar haricinde, iki tip faaliyet daha yürüten Ekoevo, uluslararası bilimsel sempozyumlar ve “yaz ve kış okulları” düzenlemekte. Çıkardıkları e-bültenler ile bilimsel anlamda doyurucu içerikler sunan Ekoevo, 2021 yılı 4.sayısını yayına aldı. Detaylı incelemek isteyenler, ilgili sayıya bu link üzerinden ulaşabilir. 4. sayıda öne çıkan başlıklar ise şu şekilde: Üyelerimizi Tanıyalım: Doğa Koruma Merkezi’nde Biyolojik Çeşitlilik Koruma Programı Koordinatörü…

Müneccimlerden Uzaya Astronomi Tarihimize Kısa Bir Bakış!

///

“Uygarlık yolunda yönümüzün doğru olarak saptanması, adımlarımızın emin olarak atılabilmesinde kültür ürünlerinin en etkileyici ve aynı zamanda üst düzeyini oluşturan Bilim Tarihi ve Felsefe Tarihi’nin çok iyi bilinmesi gerekmektedir”.* Prof. Dr. Sevim Tekeli Müneccimler gerçekten sarayda görevli miydi ve astronomiyle ilişkileri var mıydı? Öğrendiğimde gerçekten çok şaşırdığım bir şeyden bahsetmek istiyorum size. Ne zamandı hatırlamıyorum ancak Muhteşem Yüzyıl dizisi ve Meryem Uzerli’nin turuncu saçları TV’deydi. Bir yerlerde Osmanlıda müneccimlik kurumu olduğunu, bununda çok saygı duyulan bir kurum olduğunu okumuştum. Daha önceki devletlerde de böyle şamanlar, mistik büyülü gelecekten, kaderden, olacaklardan, olmayacaklardan haber veren efsunlu kişiler olduğunu da okumuştum. Tabii bilime…

ÖLÜM CEZASI (İDAM)

/

İdam cezası gelmeli mi? İdam cezası insani mi? Caydırıcılığı var mı? Yazımızda bu sorulara cevap arayacağız. Öncelikle idamın ne olduğunu bilmekle başlayalım: İdam, mahkemenin işlenen suç karşısında verdiği ölüm cezasıdır.  İdam cezasının görüldüğü ilk kanunları incelersek Hammurabi kanunları (MÖ.1760) tarihin en eski kanunlarından olması ve dişe diş, göze göz anlayışı ile konumuza uygun bir örnek olacaktır. Bu kanunun maddelerine göre bir evin duvarını delip hırsızlık yapan kişi o duvarın önünde öldürülür; yangın çıkan bir eve yangını söndürmeye gelip hırsızlık yapan kişi ateşlere atılır; birisini suçlayan ispata mecburdur, ispat edemezse öldürülür… Bir diğer örneğimiz ise Frigler (MÖ.800- MÖ.676). Lise tarih dersi…

Biyolojik Cinsiyetin Tarihi – 2

//

Biyolojik Cinsiyet Biyolojik cinsiyetler ne zamandır bizimle birlikte ve nasıl ortaya çıktı? Önceki yazıda temel olarak canlılığın ortaya çıkması ve çoğalma/üreme strajeilerinin gelişmesinden bahsetmiştik. Bu yazıda dişi ve erkek eşeylerinin oluşumundan bahsedeceğim. Önceki yazı: Biyolojik Cinsiyetin Tarihi-1 Üreme ve değiş tokuş ekonomisi Eee peki bunların cinsiyetin tarihiyle ilgisi nedir? Aslında her bir parça bütüne yaklaşmak için gerekli. Cinsiyetlerin kökeni de bu parçalardan biri ve üremeden bağımsız bir süreç değil. Kavramları kolay anlamak için basit tanımlarını bu noktaya kadar hatırladık. Dünya’da ilk hücrelerin ortaya çıktığı dönemlere geri gidelim. Ortamda salınan bakteriler var. Üreme şekilleri ikiye bölünmek üzerine. İkiye bölünen bir bakteri,…

Biyolojik Cinsiyetin Tarihi – 1

//

Biyolojik cinsiyetler ne zamandır bizimle birlikte ve nasıl ortaya çıktı? Bu yazıda çok temel bir şekilde biyolojik cinsiyetlerin evriminden bahsedeceğim. Aslında yazı akışı bu süreci düşündürmek üzerine olacak. İki parçadan oluşan yazıda bu birinci yazı geniş bir giriş sağlayacak ve ikinci yazıdaki tartışmaların temelini oluşturacak. Önce gelin okul yıllarına dönelim. Ders fen bilgisi, konular “Hücrelerin bölünmesi”, “Dünya’nın oluşumu ve canlılık” ve “Evrim”. Bu konulara hızlıca göz atmak, daha sonra cinsiyetleri incelerken işimizi kolaylaştıracak. Biyolojik Cinsiyetin Tarihi – 2 Her şey gaz ve toz bulutuydu Yaklaşık 4,5 milyar yıl önce, Güneş’in etrafında dönen Dünya şekillenmeye başladı. Sıcaklığı azaldı, yüzeyler oluştu, atmosfer…

1 2 3 5