Hangi tür? Gerek dışarıda, gerek evde hiç bekelmediğimiz canlılarla karşılaşabiliyoruz. Türünü bilmediğimiz bu canlıları sadece merak ettiğimiz için ya da zararlı olup olmadığınnı öğrenmek için hangi tür olduğunu araştırmaya çalışıyoruz. Ancak bu her zaman çok kolay olmuyor. Bu ilginç canlıların ismini bilmeden internette aramak da çok kolay olmuyor. Hangi tür olduğunu öğrenmenin en pratik yolu mümkünse fotoğrafını çekip bir uzmana göstermek oluyor.
Tabi ki herkesin çevresinde daima hazır bir uzman bulunmuyor. Bu noktada sosyal ağlar yardıma koşuyor. İnsanlar görmedikleri canlıları birbirlerine sorarak çok daha hızlı öğrenebiliyorlar. Ayrıca uzmanlara sosyal medya üzerinden ulaşmak da çok daha kolay oluyor.
#HangiTür etiketiyle bu canlı Hangi Tür?
Hangi tür etiketi twitterda sık sık karşımıza çıkıyor. Emrah Çoraman’ın başlattığı bu etiketle pek çok insan farklı canlı türünü kolayca öğrenebiliyor. Evrimsel biyolog Emrah Çoraman, Berlin Doğa Tarihi Müzesi’nde doktora sonrası araştırmacı olarak görev yapıyor. Çoraman, geçmişte yaşanan çevre koşullarındaki değişimlerin türler üzerindeki etkisini araştırarak, günümüzdeki iklim değişikliğinin türleri nasıl etkileyeceğini anlamaya çalışıyor.
Emrah Çoraman, Twitter’da kendisine gelen “Bu hangi tür?” yorumlarını ortak bir yerde toplamaya karar verdiğini yazdı. Çoraman, bir Twitter anketi ile takipçilerinden ortak bir etiket oluşturulması için görüş aldı.
Mesajlardan veya buradan bu kuş ne, bu fosil mi gibi bir sürü soru geliyor. Bunlar için bir etiket seçsek mı? Böylece arayınca bir arada bulunurlar. Öneriniz var mı? Ben başlıyorum:#HangiTür #TürüNe
— Emrah Çoraman (@coraman) May 30, 2019
#TürüNe, #HangiTür ve #BuTürNedir arasında yapılan oylama sonucunda #HangiTür etiketi seçildi. Etiketin amacı, doğada gördüğümüz ve türünü bilmediğimiz bir canlının görüntüsünü çekerek #HangiTür etiketiyle tartışmaya açmak olarak ifade edilebilir.
Etiketin belirlenmesinin ardından tweetler de gelmeye başladı. Bilimma okurları için #HangiTür etiketi altında yapılmış paylaşımlardan birkaçını ve tartışmaları derledik.
Fare kulaklı su yarasası olabilir mi?
1)
@coraman #HangiTür Lokasyon: Demirköy- Kırklareli 19.05.2019
— Alptuğ Karaca (@KaracaAlptug) June 12, 2019
Hocam merhabalar, bu sevimli yarasayla gündüz uçuşu yaparken karşılaştık. Daha sonrasında takip edip fotoğraflama şansımız oldu. (Balkan Bıyıklı Yarasası olma ihtimali nedir ?) pic.twitter.com/jNuCOKBElc
Çoraman, #Hangitür etiketli fotoğraftaki canlı için emin olmamakla beraber, “Fotoğraftan karar vermek çok zor. Myotis daubentonii / fare kulaklı su yarasası olabilir diye düşünüyorum.” dedi.
2)
yağmur öncesi, fırtına sonrası bir kuşun telâşı.
— zeynopotamya (@zeynopotamya) June 11, 2019
peki bu kuş #HangiTür ? @daciraki @coraman pic.twitter.com/Itha9Ci2w7
Emrah Çoraman, bu türü ise şu şekilde tanımladı; #HangiTür Elmadağ, Ankara’dan çok güzel ve önemli bir kayıt! Nesli tehdit altında olan “küçük akbaba.” “Mısır akbabası” olarak da biliniyor. #HangiTür etiketine yer ve tarih eklemeyi unutmayın. (Bu tür hakkında çalışmalar yürüten Doğa Derneği’nin bilgisine.)”
Süne mi kımıl mı kahverengi kokmuş böcek mi?
3)
Erkan Gümüş isimli kullanıcının paylaştığı böcek görüntüsü de dikkat çekti. Çoraman’ın “#HangiTür var mı yorumu olan” tweetinden sonra birçok yorum geldi.
@coraman Hocam bu ne olabilir? Bilginiz var mı acaba? pic.twitter.com/a0s3TZpVmp
— Erkan Gümüş (@thebiologist55) June 9, 2019
Birçok kullanıcı görüntüdeki böceklere yönelik çeşitli iddialarda bulundu; Genus Plautia (stink bug), Nezara viridula (pis kokulu yeşil böcek), Hemiptera takımından bir türe ait nimfa, Halyomorpha halys (kahverengi renkte kokmuş bir böcek), süne veya kımıl olduğu iddia edildi.
4)
Bir kullanıcı ise #HangiTür etiketiyle bir video eşliğinde böcek görüntüsü paylaştı.
#HangiTür Eve girmiş, zarar vermeden yakalayıp dışarı çıkardım ama komşum zehirli olduğunu iddia etti. Kırkayak-böcek arası bir şey gibi, detay bilen var mı? pic.twitter.com/lUvkkJcwhP
— nilay pinar (@nlypnr) June 7, 2019
Gelen yorum üzerine, böceğin, ev çıyanı olduğu anlaşıldı.
5)
Çok güzel! Bakalım daha önceki paylaşımlardan adını hatırlayan çıkacak mı?
— Emrah Çoraman (@coraman) June 4, 2019
İpucu: her sene kışa hazırlık olarak farklı yerlere 4000 meşe palamudu gömüyor, büyük çoğunu da rahatlıkla buluyor. Ölünce geriye binlerce tohum binlerce yeni ağaç bırakıyor. #HangiTür https://t.co/skNwq9vIR9
Emrah Çoraman’ın paylaşımına çok sayıda yorum geldi. Gelen yorumların büyük çoğunluğunun da iddia ettiği üzere, türün “alakarga” olduğu ifade edildi.
6)
Taife-i tabîiyyuna sual: sürfe nam bu mahluk, hayvanat-ı muzzıradan mıdır? #HangiTür pic.twitter.com/0e4OrS5WTj
— syms covington (@symscovington) June 11, 2019
Çoraman, türün bilimsel adı Laothoe populi olan “kavak güvesi” olduğunu söyledi.
Peki bunlar fosil mi?
7)
Bir kullanıcı etiket altında, 3 farklı türe ait görüntü yayınlayarak, “fosil mi?” sorusu yöneltti.
https://twitter.com/skrntrk/status/1136521755760181248
Birçok kullanıcı gönderiye yorum yaptı. Yorumlarda soldaki görüntünün “deniz kestanesi” olduğunu iddia edenler oldu. Bir kullanıcı, “ilki (soldaki) deniz kestanesi iç iskeletinin fosilleşmiş haline benziyor. İkincisi muhtemelen bir sünger. Üçüncüsü ise deniz kurtlarına benziyor.” diyerek daha ayrıntılı bir yorumda bulundu.
8)
#HangiTür #TürüNe pic.twitter.com/RzGYdx1q5C
— Şenol Kahraman (@chvenisenoli) June 4, 2019
Anguis fragilis / yılanımsı kertenkele
9)
@coraman bitkiler de dahil mi 🙂 bu tür ne pic.twitter.com/c76I2CMvml
— Cagatay acar (@cagatayacar_) June 5, 2019
Dracunculus vulgaris / yılan bıçağı bitkisi
10)
Tartışmalı #HangiTür gönderisinden biri de bir canlıya ait olduğu düşünülen bir diş.
#TürüNe #HangiTür @coraman Bu dişi Sinopta deniz ile kayalığın buluştuğu yerde yarı sert toprak, taş parçalarının içerisinden fosilleşmeye yüz tutmuş deniz kabukları toplarken buldum. Bunca yıldır Karadeniz'de böyle bir dişe sahip olabilecek bir deniz canlısı görmedim. pic.twitter.com/12C2DbHntI
— Furkan K. (@Mr_Karabal) June 6, 2019
Yorumlar arasında kum köpekbalığına ait bir diş olduğunu söyleyenler de vardı, bir kara memelisine ait olduğunu düşünen de. Ancak yorumların çoğunluğu bir köpekbalığı dişi olduğu konusunda hemfikirdi.
Siz de doğada gördüğünüz ve türünü bilmediğiniz bir canlının fotoğraf veya video görüntüsünü çekerek, #HangiTür etiketi altında tartışmaya açabilirsiniz.