Bilim dünyasının bildiği en eski organizmaları arasında olan Pando ağaçlarının sesi kaydedildi. Devasa büyüklükteki Pando ağaçları, 47 bin kökten oluşan dev bir yeraltı sisteminden oluşuyor.
ABD’nin Utah eyaletinde tek kavağın kolonisi durumunda olan Pando ağacından sesler ortaya çıktı. Jeff Rice ve ekip arkadaşı…
Aralık ayındaki meteor patlamasını NASA yeni fark etti
NASA’ya göre, Aralık ayında dünya atmosferinde meteor patlaması gerçekleşti. Patlama, 30 yıl içinde türünün en büyük ikinci ve altı yıl önce Rusya’da Chelyabinsk’teki patlamadan bu yana en büyüğü olarak kabul edildi.
Meteor patlamasının şimdiye kadar fark edilmemesinin nedeni olarak Rusya’nın Kamçatka Yarımadası yakınlarındaki Bering Denizi’nin üstünde gerçekleşmesi gösteriliyor.
Patlama, 18 Aralık günü, saniyede 32 km hızla ve yedi derecelik dik bir açıyla yörüngede gerçekleşti. Birkaç metre büyüklüğünde olan meteor taşı, 173 kilotonluk etki enerjisiyle, Dünya yüzeyinden 25.6 km yükseklikte patladı. Patlamanın, Hiroşima atom bombası tarafından salınan enerjinin 10 katı büyüklüğünde gerçekleştiği ifade ediliyor.
NASA görevlisi Lindley Johnson, BBC News’a bu kadar büyük bir meteor patlamasının 100 yılda …
İdai Kasırgası Mozambik’i vurdu; 84 kişi öldü
Mozambik ‘teki sel ve kasırga afetinde resmi bilgiye göre 84 kişi hayatını kaybetti. Mozambik’in Beira şehrinde etkili olan afetler, bölgenin yüzde 90’ına zarar verdi. Devlet başkanı Filipe Nyusi, hayatını kaybedenlerin bini bulabileceğini söyleyerek, felaketin boyutunu dile getirdi.
Mozambik’teki sel ve kasırga, komşu ülkelerden Zimbabve ve Malavi’de de ölüm ve yıkım izi bırakmıştı. Üç ülkede de geniş toprak alanları sular altında kaldı, yollar yok oldu ve iletişim ağları ciddi zarar gördü. Idai Kasırgası olarak adlandırılan afetler, Zimbabve’de 98 kişinin, Malavi’de ise 56 kişinin ölümüne neden oldu. Üç ülkedeki ölüm oranının şu anda 150 olduğu tahmin ediliyor. Fakat bu sayı, hasarın büyüklüğü netleştikçe değişebilir. …
NASA astronotlarında herpes virüsü tespit edildi
NASA, astronotlar ile ilgili bir araştırmayı finanse etti. Çalışma sonucunda, astronotların yarısında uçuk çıkmasına neden olan virüs olarak bilinen herpes virüsü tespit edildi. Virüsün, stresten dolayı aktif olduğu düşünülüyor.
Herpes virüsü, genellikle immün yetmezliği olan bireylerde asemptomatiktir. Bununla birlikte, artan stres, izolasyon ve immün zorlanma dönemlerinde tekrar aktif hale gelebilir. Sekiz ana herpes virüsü, insanları dünya çapında yüzde 70 ila 95 enfeksiyon oranı ile parazitlendiriyor. Sekizden dördü, hem kısa hem de uzun süreli uzay uçuşu sırasında NASA astronotlarının vücut sıvılarında saptandı. Araştırmacılar, Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (UUİ) görev yapan 89 astronottan ve uzay aracıyla yolculuk yapan 23 astronottan tükürük örnekleri aldı. İncelenen örneklerden, UUİ’de görevli …
Antarktika araştırmacısı Gökhan Halıcı Hacettepe’ye konuk oldu
Antarktika seferlerine katılmış bilim insanlarından Prof. Dr. Mehmet Gökhan Halıcı, Hacettepe Üniversitesi Biyoloji Bölümü’nde konferans verdi. Ekoloji Grubu’nun (EKOG) düzenlediği programda konuşan Prof. Dr. Halıcı, milli Antarktika seferinde bulunmadığını ancak daha önce 2 kez araştırmalara katıldığını ifade etti.
Antarktika’ya ilk olarak 2016’da gittiğini söyleyen Gökhan Halıcı’nın çalışma alanı likenler üzerine. Halıcı, Erciyes Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü’nde öğretim görevlisi. Anabilim dalı botanik olan Halıcı’nın çalışma alanları ise likenoloji, mikoloji ve sistematik botanik.
Mehmet Gökhan Halıcı, ABD’de ikamet eden, çalışan Türk bilim insanları hariç Türkiye’de ikamet eden bilim insanlarının Antarktika geçmişinin çok zayıf olduğunu ifade ederek konuşmasına başladı. Halıcı, İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri …
Çatalhöyük bireyleri ile Avrupalılar arasında bağ kuruldu
Çatalhöyük, dünyaca ünlü bir Neolitik dönem yerleşim yeridir. Yerleşim yerinin büyüklüğü, dikkat çekici şekilde korunması, çok sayıda Neolitik sanat eserinin varlığı ve çok sayıdaki arkeolojik verilerin bulunması, bölgenin önemini sağlamıştır. ODTÜ’de öğretim üyesi Doç. Dr. Mehmet Somel ve ekibinin de içinde bulunduğu Çatalhöyük çalışması, MDPI’de yayımlandı. Araştırmacılar, Çatalhöyük’te bulunan çatıdan girişli evlerden çıkan insan iskeletleri üzerinde mitokondriyal genom çalışması yaptı.
ODTÜ Biyoloji Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Mehmet Somel ve ekibi, kurdukları NEOGENE projesiyle araştırmaya dahil oldu. NEOGENE’de ortak çalışan arkeologlar, biyologlar ve antropologlar, Anadolu’da yerleşik hayat ve tarımın yaygınlaşmasındaki etmenleri ortaya koymaya çalışıyor. Ekip, tek etmenin insan göçleri olmadığını ve …
Çöplükte beslenen kutup ayıları iklim değişikliğinin sonuçlarının bir önizlemesi
Kutup ayıları, Rusya’nın Novaya Zemlya Adası’ndaki bir çöplüğe inmişti. Gezgin Fatih Koparan da kutup ayılarının beslenmeye çalıştığını Twitter üzerinden fotoğraflarla paylaşmıştı. Amerika Birleşik Devletleri merkezli medya ağı The Verge, kutup ayıları ile insanlar arasındaki bu kadar yakınlığın bir çatışma potansiyelini artırabileceğini yazdı. The Verge, ayıların insan yerleşimlerine inmesinin sebebini ise küresel ısınma olarak ifade etti.
Fatih Koparan’ın 5 Mart tarihli o tweeti;
https://twitter.com/cooperovic/status/1103028698989629440?s=12
The Verge’in haberine göre Washington Post bir raporunda, kuzey Rusya’daki Novaya Zemlya adalarındaki Belushya Guba köyüne en az 52 kutup ayısının girdiğini yazdı. Raporda, bölge halkının endişeli olduğu ve yerel yönetimin olağanüstü hal ilan ettiği açıklandı. Rusya devlet haber ajansı TASS ise …
Uzmanlar embriyolar üzerinde gen düzenlemelerinin yasaklanmasını istiyor
İnsan embriyoları üzerindeki genetik düzenlemeler uzmanlar arasında endişe yarattı ve tartışılıyor. Kasım 2018’de, Çinli biyofizikçi Jiankui, embriyolardaki genleri değiştirmek ve onları HIV’e karşı bağışıklık kazandırmak için CRISPR adlı tartışmalı bir gen düzenleme teknolojisi kullandığını açıkladı. Genetik düzenleme yapılan embriyolar, bir kadına transfer edildi ve ikiz kızları oldu.
Dünyadaki çoğu bilim insanı tarafından son derece deneysel ve etik dışı kabul edilen bu hareket, bilim dünyasında sadece ikizler için değil toplum için de tartışmalar yarattı. Tartışmaların başlıca sebebi ise CRISPR gen düzenleme teknolojisinin insan yumurtalarına uygulandığında, insanların gelecek nesillere aktardıkları genleri değiştirebilir ve bu nedenle insan türünün gen havuzunu değiştirebilir olması.
7 ülkeden 18 biliminsanı …
Nurcan Tunçbağ UNESCO’nun Yükselen Yetenek Ödülü’nü aldı
ODTÜ Enformatik Enstitüsü öğretim üyesi Doç. Dr. Nurcan Tunçbağ, L’Oreal-UNESCO Uluslararası Yükselen Yetenek Ödülü’nü aldı.
Nurcan Tunçbağ ödülünü, Paris’teki UNESCO Genel Merkezi’nde düzenlenen törende aldı. Tunçbağ, tıp ve biyoloji alanlarındaki problemlerin, bilgisayar ortamında mühendislik yöntemleriyle çözülmesi üzerinde çalışıyor.
ODTÜ Enformatik Enstitüsü de Twitter’dan ödülü duyurdu. Enformatik Enstitüsü, “Doç. Dr. Nurcan Tunçbağ (Sağlık Enformatiği) L’Oreal-UNESCO Uluslararası Yükselen Yetenek olarak seçildi. Dünya genelinde 9000 başvuru arasından 275 aday değerlendirildi ve 15 bilim kadınına IRT ödülü verildi. Tebrikler!” şeklindeki gönderiyle Tunçbağ’ı kutladı.
Nurcan Tunçbağ ODTÜ Enformatik Enstitüsü’nün tweetini paylaşarak düşüncelerini yazdı. Tunçbağ’ın paylaşımı;
Bugun Paris’te L’Oreal-UNESCO Uluslararasi Yukselen Yetenek Odulu’nu aliyorum.Dunya capinda 9000 basvuru arasindan 275 adayin onerildigi …
21. yüzyılın en kötü teknolojileri
Teknoloji hayatımızı kolaylaştırır. Ellerimizden düşürmediğimiz cep telefonlarından, ameliyatlarda kullanılan yöntemlere kadar hayatımızın parçasıdır teknolojik gelişmeler. Fakat her zaman teknoloji iyi sonuçlar ortaya çıkarmıyor. Kimi teknolojik ürünler, gelişmeler faydadan çok fiziksel veya toplumsal olarak kötü gelişmelere neden oluyor.
Kötü teknolojik ürünler bir yana hayatımıza olumlu katkıları olan teknolojiler de bazen zararlı olabiliyor. Örneğin modern dünya için çok önemli olan ancak yılda 1 milyondan fazla insanın ölümüne sebebiyet veren arabalar.
Özçekim çubuklarından, elektronik sigaralara kadar birçok ürün “ne yazık ki” teknolojik gelişme olarak karşımıza çıkıyor. MIT Technology Review editörleri, içinde bulunduğumuz 21. yüzyılda üretilen ve kötü sonuçlara sebep olan teknolojik gelişmeleri, ürünleri yazdı. …
Greta Thunberg Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterildi
Greta Thunberg, henüz 16 yaşında bir genç ama Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterildi. Thunberg, 2018 yılında iklim değişikliği ile mücadele için bir grev başlattı. Bu grev, zamanla yayılarak tüm dünyayı sardı. Şu anda, bugün yapılacak olan büyük “FridaysForFuture” yani “Gelecek için Cuma Günleri” eylemlerine 92 ülkede katılım sağlanacak.
Gelecek İçin Cuma Günleri eylemleri, gençlerin okul asma şeklindeki eylemleridir. Thunberg, tek başına, ilk olarak geçtiğimiz yıl ağustos ayında okula gitmeyerek bu eylemleri başlattı. Genç aktivistin, Stockholm’deki İsveç Parlamentosu’nun önünde oturarak başlattığı iklim değişikliği ile mücadele eylemleri, hükümetlere, bir an önce harekete geçmeleri ve yeni kararlar almaları için bir çağrıdır.
Greta Thunberg, küresel çapta …