Bilim- Sayfa 2

Bilimin Geleceği ‘Biyo-Yakınsama’da Mı Yatıyor?

//

Halkın bilime ve bilim insanlarına duyduğu güven günümüzde oldukça fazla. Dünya çapında çoğu insan bilimin daha iyi, daha sağlıklı ve daha sürdürülebilir bir geleceğe giden en güvenilir yol olduğuna inanıyor. Farklı Ekipler ve Tamamlayıcı Teknolojiler Yakın tarih boyunca, biyoloji ve kimya gibi bilimsel disiplinler esas olarak izole bir şekilde faaliyet gösteriyordu. Bununla birlikte, bilim son yıllarda çok karmaşık ve iç içe geçmiş bir hale geldi. Bir laboratuvarda tek başına oturan bir bilim insanı tarafından keşiflerin yapıldığı günler geride kaldı. Gelecekteki atılımlar, genellikle farklı ekipler işbirliği yaptığında ve tamamlayıcı teknolojiler birleştiğinde ortaya çıkacak durumda. Bilimde çok disiplinli bir yaklaşımı benimsemek; iklim…

Acısıyla Tatlısıyla Bilim Dolu Bir Yıl Geçti

/

Sizin İçin Bilimma’da 2022’nin Özetini Derledik… 2022 yılı iyisiyle kötüsüyle geride kaldı. Bilimma da bu yılı dopdolu geçirenler arasındaydı. Bir bilim haber sitesi olarak bazen sevindiren bazen de üzücü olan haberleri sizlere duyurmayı amaçladık. Bilim gündeminin nabzını tutmak ve siz değerli okuyucularımıza güvenilir haberler sunabilmek için var gücümüzle çalıştık. Uzay’da Bir Takım Gelişmeler Yaşandı Bilimsel gelişmeler açısından dopdolu ve heyecanlı bir yıl oldu. Mesela on ay önce haberini yaptığımız Dünya’nın en büyük bakterisi, bu heyecanlı gelişmelere bir örnek! Bilim insanları heyecanını, “Onun boyutu meyve sinekleri ve yuvarlak solucanlardan daha büyük ve çoğumuzun üzerinde çalıştığı bakterilerin yaklaşık 5 bin katı büyüklüğünde!”…

Bağımlılıkla Mücadele İçin Önemli Proje

//

Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Biyomühendislik Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Emine Güler Çelik, ekibiyle birlikte hazırladığı projede, bağımlılıkla mücadeleye önemli katkı sağlayacak. “TÜBİTAK – 1005 Ulusal Yeni Fikirler ve Ürünler Araştırma Destek Programı” kapsamında desteklenen projede tükürük aracılığıyla yasa dışı maddelerin tespit edileceği kitler hazırlandı. Yasadışı Maddelerin Tükürükten Belirlenmesi İçin Test Kitleri Üretilecek Öğretim Üyesi Dr. Emine Güler Çelik, “Yasadışı Maddelerin Tükürükten Belirlenmesi için İş Yeri ve Trafikte Kullanıma Uygun Yenilikçi Test Kitleri” isimli bu projesini anlatırken, “Projenin temel amacı, ülkemizde yurt dışından temin edilen tek adımlı, yüksek hassasiyet ve seçicilikteki lateral flow testlerin (LFA), madde kullanım bozukluklarının tespitine yönelik olarak…

Avrupa’da Araştırma Değerlendirmesi Reformu

/

Bir dizi yeni tamamlanmış araştırma değerlendirme reformu kabul edilirse, Avrupalı bilim insanları uzun zamandır kanun olarak kabul gören “yayınla ya da yok ol” modelinden kurtulabilecekler. “Agreement on Reforming Research Assessment” (Araştırma Değerlendirmesi Reformu Anlaşması) isimli belge, Avrupa Komisyonu tarafından kolaylaştırıldı. Böylece bilim insanlarının ve onların çalışmalarının nasıl değerlendirilmesi gerektiğine dair reform gerçekleşebilecek. Bu Konu Sadece Üniversitelerin Değil, Genel Anlamda Bilim Camiasının Konusu Yapılan reform, yol gösterici ilkelerin haritasını birlikte hazırlayan araştırma enstitüleri, araştırmacı dernekleri ve fon sağlayanlardan gelen girdileri içeriyor. Anlaşmanın hazırlanmasında yer alanlardan Avrupa Üniversiteler Birliği’nin (EUA) araştırma ve yenilik direktörü Stephane Berghmans’a göre reformdan önce var olan mevcut…

Laboratuvarda Geliştirilen Kırmızı Kan Hücreleri İlk Kez Bir Kişiye Nakledildi

///

Birleşik Krallık’taki bir araştırma ekibi, yürüttükleri bir klinik deneyde, laboratuvar ortamında geliştirilen kırmızı kan hücrelerini bir insana başarılı bir şekilde nakletti. Üretilen kan hücreleri, donörlerden alınan kök hücrelerden büyütülmüştü. Kırmızı hücreler daha sonra “RESTORE” isimli kontrollü klinik çalışmada gönüllülere nakledildi. Kan Hastalığı Olan Kişilerin Tedavisinde Devrim Yaratabilir Bu olay laboratuvar ortamında geliştirilmiş olan kırmızı kan hücrelerinin bir kişiye nakledilmesi anlamında dünyada bir ilki meydana getirdi. Üretilen kan hücrelerinin güvenli ve etkili olduğu kanıtlanırsa, zamanla orak hücre ve nadir kan türleri gibi kan hastalıkları olan insanlar için tedavilerde devrim yaratabilir. Yapılan çalışma kapsamında şimdiye kadar iki kişiye laboratuvarda geliştirilmiş kırmızı hücreler…

Kahve Neden Sağlıklıdır? Sorunun Cevabını Türk Bilim İnsanları Verdi

///////

Bir süredir sade filtre kahvenin sağlığa olan faydası konuşuluyor. Düzenli filtre kahve içen bireylerde gözlemlenen faydalardan bahsediliyor. Ancak kahvenin neden sağlıklı olduğu, ondaki faydanın nereden geldiği hiç açıklanmamıştı. İşte 19 Ekim 2022 tarihli bir bilimsel makale bu soruyu yanıtladı. “Coffee-Derived Exosome-Like Nanoparticles: Are They the Secret Heroes?” (Kahve Türevli Exosome Benzeri Nanopartiküller: Gizli Kahramanlar mı?) başlığıyla yayınlanan makalenin araştırma ekibinde yer alanlar ise 13 Türk Bilim İnsanı! 13 Türk Bilim İnsanı Kahvede Bulunan Faydayı Araştırdı Turkish Journal of Gastroenterology (Türk Gastroenteroloji Dergisi)’de 19 Ekim 2022 tarihinde yayınlanan makalede Prof. Dr. Ahmet Emin Kürekçi, Prof. Dr. Kamil Can Akçalı, Doç. Dr.…

İBG 10 Kasım Bilim Günü Etkinliği Duyuruldu

//

İzmir Biyotıp ve Genom Merkezi (İBG), bu senenin İBG Bilim Günü programını yayınladı. 10 Kasım 2022’de düzenlenecek olan etkinliğe çok sayıda bilim insanı ve araştırmacı katılacak. “Hayatta En Hakiki Mürşit İlimdir, Fendir” – Mustafa Kemal Atatürk 10 Kasım İBG Bilim Günü, 2017 yılından bu yana düzenleniyor. İzmir Biyotıp ve Genom Merkezi bu günü şöyle tanıtıyor, “İBG 10 Kasım Bilim Günü, bilimin en gerçek yol gösterici olduğunu dile getiren Mustafa Kemal Atatürk’ü bilimle anmak amacıyla gerçekleştirilen bilimsel bir etkinliktir”. Bilim Günü etkinliğinin, İBG’nin en kapsamlı ve en çok izleyiciye ulaşan etkinliği olduğunu ifade eden kurum, “Bu gün, 2019 yılından itibaren her…

Bilim Sayesinde Mükemmel Kumdan Kaleler Yapmak

/

Sahildeki bazı kumdan kalelerin uzun ve karmaşık yapılara sahip olması, bazılarınınsa şekilsiz kum yığınları olmaktan öteye gidememesinin nedeni nedir? Bu sorunun cevabını merak eden bilim insanları konuyu araştırdı. Kumdan Kale İçim Üç Bileşen Gerekli; Toprak,Su, Hava Colorado State Üniversitesi’den Uzman Jeoteknik ve Jeo-çevre Mühendisi Doç. Dr. Joseph Scalia, kumdan kalelerin toprak, su ve hava etkileşimiyle oluşmuş yapılar olduğunu söylüyor.  Bir kumdan kale inşa etmenin bu üç bileşenin doğru karışımıyla sağlanabileceğini belirten Doç. Dr. Scalia, “Kum yapıyı sağlar, ancak kumu bir arada tutan kuvveti sağlaya şey, kum taneleri arasındaki sudur. Ve doğru miktarda hava olmadan su, kum tanelerini birbirinden uzaklaştırır” dedi.…

İnsanlar Kış Uykusuna Yatabilir Mi?

///

Yeni yayınlanan bir habere göre, insanın kış uykusuna yatma durumu gerçek olabilir. Hatta insanlarda görülebilecek olası kış uykusu durumu; kalp durmasının tedavisi, ömrün uzaması ve insanlığın uzaya daha fazla seyahat etmesi gibi faydaların yolunu açabilir. Alzheimer, Felç ve Kalp Krizinin Önüne Geçilebilir Evrimsel olarak incelendiğinde, insanların atalarının dikkate değer bir özelliğe sahip olabileceği düşünülüyor. Araştırmacılar, evrimsel atalarımızın belirli koşullar altında gözlerinin ağırlaşması, bedenlerinin sonunda kapanana kadar yavaşlamaya başlaması durumunun olasılık dâhilinde olduğunu söyledi. Yiyecek kıtlığı veya soğuk algınlığı gibi bazı farazi durumlarda, koşullar onları kış uykusuna sürükleyecekti. Bu düşük enerji durumunda, günümüzün hibernatörlerinin (kış uykusuna yatanlar), içeriden ve dışarıdan bazı…

Bilim İnsanları Çift İşlevli Messenger RNA’yı Keşfetti

///

Arizona Eyalet Üniversitesi Moleküler Bilimler Okulu ve Biyodizayn Enstitüsü Evrim Mekanizması Merkezi’nde bir araştırmacı grup, yeni bir keşfe imza attı. Moleküler Bilimler ve Biyodizayn Profesörü Julian Chen ve grubu tarafından yürütülen araştırma, protein kodlayan bir Messenger RNA’dan (mRNA) telomeraz RNA üreten benzeri görülmemiş bir yol keşfetti. “Protein Yapmak İçin Kullanılmayan Birçok RNA Var” Moleküler biyolojinin merkezi dogması, genetik bilginin protein yapmak amacıyla DNA’dan aktarılma sırasını belirtir. Messenger RNA molekülleri, hücrenin çekirdeğindeki DNA’dan gelen genetik bilgiyi proteinlerin yapıldığı sitoplazmaya taşır. Messenger RNA, proteinleri oluşturmak için haberci görevi görür. Prof. Chen, “Aslında, protein yapmak için kullanılmayan birçok RNA (ribonükleik asit) var” dedi.…