Geleneksel tıp bilimsel mi? Sağlık Bakanlığı, 2 yıl önce “Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları” adıyla bir yönetmelik yayımladı. Yönetmeliğin ardından açılan “Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Merkezi (GETAT)” klinikleri faaliyetlerini sürdürüyor.
Daha çok koruyucu tıp yöntemlerinin uygulanacağı kliniklerdeki başlıca tedavi türleri şunlar; akupunktur, sülük, mezoterapi, hipnoz, hacamat, fitoterapi, refleksoloji, homeopati, osteopati, ozon, apiterapi, proloterapi, larva ve müzikterapi.
2 yıllık süreçte 20’ye yakın üniversitede Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulama Merkezi hizmete açıldı. Ayrıca 500’e yakın Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Ünitesi de açıldı. Ancak halkta geleneksel tıp bilimsel mi sorusu akıllara geldi.
Geleneksel tıp yöntemlerine ilişkin, 2. Uluslararası Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Kongresi düzenleniyor. Kongre, Cumhurbaşkanlığı himayelerinde ve Sağlık Bakanlığı ile Dünya Sağlık Örgütü işbirliğinde düzenleniyor. Bugün açılış konuşmalarıyla başlayan kongre, 27 Nisan’a kadar sürecek. Kongrede, Türkiye’den ve Dünya’nın farklı bölgelerinde çalışan birçok sağlık uzmanı konuşma yapacak. Kongrenin bu yılki konusu “Kronik hastalıklarda GETAT uygulamaları.”
Geleneksel tıp bilimsel mi ve etkileri kanıtlandı mı?
Ancak GETAT uygulamaları tartışmaları da beraberinde getirdi. Özellikle geleneksel tıp bilimsel mi ya da uygulanan yöntemler ne kadar bilime uygun gibi tartışmalarla bu uygulamalar ele alındı. Özellikle insanları yanıltan ve hayatlarına mal olan Aidin salih gibi uygulamalardan dolayı bu konu temkinlilikle ele alındı. Son olarak Sağlık Bakanlığı’nın Twitter üzerinden yaptığı paylaşımlar sosyal medyada tartışıldı. Sağlık Bakanlığı, yaptığı paylaşımlarda geleneksel yöntemlerin faydalı olduğunu yazdı ve bu tedavi yöntemlerini destekledi. Fakat birçok sağlık uzmanı ise geleneksel yöntemlerin bilimsel dayanağı olmadığını ifade etti.
Sağlık Bakanlığı’nın ilgili tweetleri;
https://twitter.com/saglikbakanligi/status/1116626012698075136
Bakanlık, tweetinde sülüklerin kullanıldığı tedavi yönteminin faydalı olduğunu belirtti.
Homeopatinin kişiye özgü olduğunu, bu tedavi yönteminde yalnızca hastalık belirtilerine değil, hastanın bütün özelliklerine bakılarak ilaç seçildiğini biliyor muydunuz? #getat2019 pic.twitter.com/NAZ5UNq90S
— T.C. Sağlık Bakanlığı (@saglikbakanligi) April 21, 2019
Bakanlığın paylaştığı bir diğer tweette ise homeopati yöntemi var. Homeopatinin kişiye özgü yapıldığını ifade eden Bakanlık, bu tweetiyle de birçok kullanıcı tarafından eleştirildi.
https://twitter.com/saglikbakanligi/status/1117412244940296192
Sağlık Bakanlığı’nın eleştirilere hedef olan bir diğer tweeti ise kupa tedavisi (hacamat) ile ilgiliydi.
Türk Tabipler Birliği (TTB) Başkanı Mehmet Raşit Tükel, sülük tedavisi sonucu çeşitli rahatsızlıkların baş gösterdiğini ifade ederek şu tweeti attı;
Sülük uygulaması sırasında sülüklerin tükrük salgısındaki biyoaktif maddelerin neden olduğu alerji, anaflaksi, uzayan kanamalar, bakteriyel enfeksiyonlar, sülüklerin sindirim kanalındaki Aeromonas hydrophilia’nın yol açtığı enfeksiyonların görülebildiğini biliyor muydunuz? pic.twitter.com/94gVRtXkiM
— Raşit Tükel (@rasittukel) April 24, 2019
İç hastalıkları doktoru olan Erdal Yanbuloğlu, bir tweet dizisi yaparak sülük tedavisine ilişkin açıklamalar yazdı. Yanbuloğlu özellikle şeker hastalarını bu yöntemden uzak durması konusunda uyararak, şunları yazdı;
Özellikle sülük tedavisi deri enfeksiyonundan sepsise uzun kanamalara kadar bir çok ek hastalığa neden olabilir. Bunun yanında başka bir hastadan bulaşan AİDS, hepatit-B-C hastalıklarının da bir bulaşma yolu olabilir.
— Erdal Yanbuloğlu (@qujunil) April 23, 2019
Maggot terapinin belli bir tür sineğin steril hale getirilmiş maggotlarının (larvalarının) yara tedavisinde kullanılması olduğunu biliyor muydunuz? #getat2019 pic.twitter.com/XBAOTWUOW3
— GETAT 2020 (@Getat2020) April 17, 2019
Sağlık Bakanlığı resmi twitter hesabının retweet yaparak desteklediği GETAT’ın tweetinde ise, larva-maggot yönteminde kullanılan larvaların sterile edildiği yazıldı.
Sülüklerin sterilizasyon tartışmaları
Yanbuloğlu ise ayrıca, sterilizasyona da değindi;
Sülük sterilize nasıl yapılabilir? Eğer mutlak sterilite yapılırsa zaten hayvan ölür. O zaman kısmi yapılıyor. Sülük yada ameliyat neşteri fark etmez invaziv girişimdir ve vücuda gereksiz belki de hastalık yapan bir çok mikrobun alınması anlamına gelir.
— Erdal Yanbuloğlu (@qujunil) April 23, 2019
Bir kullanıcı ise Erdal Yanbuloğlu’nun paylaşımını destekledi;
Sülük uygulaması sonrası tedavi(!) diyemiyorum, bir kadın hastanın ayaklarında meydana gelen enfeksiyonu unutmam mümkün değil. Ayak parmakları nekrozeydi. Yazık ki bu tarz uygulamaların alıcısı çok…Sağlık politikaları da bu uygulamaları adeta destekler tarzda…
— Anarşist mutfak (@a1mutfak) April 24, 2019
Bir başka kullanı ise sülük tedavisinin menenjit ve birçok sağlık sorununu ortaya çıkarabileceğine değindi;
SÜLÜK VURULMASININ YOL AÇABİLECEĞİ MENENJİT VE DİĞER SORUNLARIN FARKINDA MIYIZ? / Çağatay Güler https://t.co/wmNTmxzn0p pic.twitter.com/CkQwwYDG8F
— Cavit Işık Yavuz (@ciyavuz) April 24, 2019
“Tıbbi sülük” kavramı mizahi dille eleştirildi
Kimi kullanıcılar ise uygulamayı mizahi dille eleştirdi. İşte onlardan bazıları;
"Tıbbi Sülük" derken ?
Eğitimli mi yani 🤔
🙂@evrimagaci @isil_arican https://t.co/jFmGFGuuXQ— Arwen (@ewrano) April 24, 2019
Sayın @saglikbakanligi Bu hesap, uluslararası bilimsel verilere dayanmayan, literatürü, araştırma sonucu vs bulunmayan paylaşımlar yaparak halk sağlığı ile oynuyor, şikayetçiyiz. Aaa pardon sizmişsiniz :/ pic.twitter.com/a3kqO0SjKq
— simone costanza (@DekioyleSimone) April 24, 2019
https://twitter.com/Azuth/status/1120970472886349826
Tıbbi sülük ne yahu? Hacettepe’den mi mezun sülük? Nedir yani? pic.twitter.com/cm9cDGIsGm
— yunus çorak (@YunusCorak) April 24, 2019
Kaynımın yüksek tansiyon sorunu vardı. Düzenli olarak tıbbi sülük tedavisi gördü ama düzelmedi. Yine yüksek tansiyon hastası. Acaba sülükler tıbbi değil miydi? 🤔
— Edis Karpanter (@ediskarpanter) April 24, 2019
Yine Raşit Tükel, hacamatla ilgili ise yöntemin çeşitli sağlık sorunlarına sebep olduğunu belirtti;
Yaş kupa (hacamat) uygulamasının cilt mikobakteriyal enfeksiyonların, aşırı kanama, uygunsuz skar oluşumunun gelişmesine neden olabildiğini; bir hastadan diğerine veya tedaviyi uygulayan kişilere HIV, hepatit B ve hepatit C bulaşması riski taşıdığını biliyor muydunuz? pic.twitter.com/3CWnuNIqjs
— Raşit Tükel (@rasittukel) April 15, 2019
Hacamatla da ilgili mizahi içerikler yapıldı. İşte onların içinden biri;
otel gibi hastahane yapmışlar pendiğe 2 gece yatayım sülük hacamat kantron keten tohumu kombo detox sağlık programı net alıcısı var bu hizmetin
— mehmet (@mem0to) April 23, 2019
Hacamat yöntemi ile ilgili bir Twitter kullanıcısı ise bir deneyimini yazdı.
5 Yaşımda idim. Boynumun arka tarafını jiletlerle delik deşik ettiler. Hacamat dedikleri aptallık bu. Hala banyoda sıcak su deyince bu bölge sızlar. Bu arada yaşım 70. https://t.co/Hthi9QrK4T
— faruk aydın (@aydfaruk) April 24, 2019
Kaynaklar; GETAT