University of Pittsburgh’dan araştırmacıların liderlik ettiği çalışmada beyini elektrik ile uyarılan felçli adam robotik eli hissetti. Dokunma duyusunun felçli hastalarda tekrar ortaya çıkarılması nöroprotez (neuroprosthetics) çalışmalarında ciddi bir problem olarak yer almaktaydı. Çünkü robot protezlerde dokunma duyusu yer almamakta ancak beyinimizde dokunmayı algılayan bölgeler ve buna göre hareketleri koordine eden bölgeler bulunmakta.
Fizik tedavi ve rehabilitasyon alanında asistan profesör olan Jennifer Collinger, dokunma duyusunun hareket içinde çok önemli olduğunu, sadece görsel vizyonun yeterli olmadığından bahsetti. Bu durum, robotik teknolojiden yararlanabilecek felçlilerde hissetme/dokunma duyusunun geri kazanımının ne kadar önemli olduğunu göstermekte.
Yapılan çalışmalarda cerrahlar, 10 yıl önce felç geçirmiş 28 yaşındaki adamın beynine elektrodlar yerleştirdi. Bu elektrodlar daha önce manyetik rezonans görüntüleme (MRI) ve manyetoensefalografi (MEG) ile yeri tespit edilen dokunma duyusundan sorumlu somatosensör korteksi hedef alarak yerleştirildi. Daha sonra ise intrakortikal mikrostimülasyon olarak bilinen teknikle uzmanlar hastanın beynine gerekli elektrik sinyallerini ilettiler. Daha sonra ise robotik koldan verilen uyarımların nasıl hissettirildiği soruldu. Hasta doğal bir dokunma hissettiğini belirtti.
Bu tür çalışmalarda, verilen elektrik akımı ile elde edilen hissetme duyusunun özellikleri araştırmacılar için önem kazanmakta. Doğal olmayan bir his oluşması, titreşim hissetmesi gibi beklenmeyen hisler de bu tür deneylerde ortaya çıkabiliyor. Ancak bu çalışmada hastanın elini doğal hissettiğini söylemesi büyük bir önem kazanıyor. Benzer çalışmalar maymunlarda da yapılmasına rağmen maymunlarda hissin doğallığına dair bir geri dönüş alınamıyor olması da bir başka önemli nokta.
Araştırmacılar bir sonraki aşamanın ise bu tekniğin felçlileri iyileştirmek için nasıl kullanılabileceğinin belirlenmesi oluşturduğunu belirtiyorlar.
