Amazon Ormanları yanarken sadece ormanlar kül olmuyor, canlılar da ormanlarla birlikte can veriyor ya da yer değiştirmek zorunda kalıyor.
Dünyamızın “ciğerleri”nin yanması, iklim ve hava kalitesi endişeleri yaratıyor ancak bilim insanları Amazon’un vahşi yaşamı için büyük endişe duyuyor. En çok endişe duyulan hayvanlardan biri de jaguar.
Kediler güçlü, hızlı ve kurnazdır ancak bir ateş çemberinden kurtulmaları hiç de kolay değil. Geçtiğimiz iki ay boyunca, Brezilya’daki çiftçiler, Başkan Jair Bolsonaro’nun desteğiyle dünyanın en büyük yağmur ormanlarının yedi milyon dönümden fazlasını kül haline getirdi.
Amazon Havzası’nın, dünyadaki on türden birini barındırdığı tahmin ediliyor. Bu nedenle, yangınların biyolojik çeşitlilik üzerindeki potansiyel etkisi inanılmaz derecede büyük. Üstelik birçok bitki ve hayvan, felaketin gerçek sonuçlarını ölçmeyi zorlaştıran, küçük, az bilinen veya nadir görülen canlılardır. Rainforest Alliance sivil toplum kuruluşunda tropikal ormanları koruma uzmanı Nigel Sizer, “Yangınlar devam ederken, halen bilmediğimiz türleri kaybetme ihtimalimiz var” dedi.
Yaklaşık 500 jaguar ölmüş olabilir
Global bir organizasyon olan Panthera’ya (vahşi kedileri koruma) göre, yalnızca Brezilya ve Bolivya’daki alevler şimdiye dek yaklaşık 500 jaguarı yerinden etmiş ya da öldürmüş olabilir. Üstelik Peru ve Paraguay’da da yanan ormanlar bulunuyor, böylece bu sayı çok daha fazla olabilir.
Pek çok türün duman kokusu aldığında, güvenli bölgelere ulaşmak için kaçtığını düşünüyoruz. Ancak bulgular aksini söylüyor. Orman yangınları her zaman düz çizgiler şeklinde ilerlemez, hayvanlar kaçışın mümkün olmadığı alev halkaları arasında sıkışıp kalabilir. Alevlere doğrudan temas etmenin dışında hayvanlar, dumandan veya patlayan ısıdan da etkilenebilir ve ölebilir.
Jaguar anneleri ve genç yavruları muhtemelen en çok etkilenenler arasında. Kediler genellikle iki veya üç (veya daha fazla) yavrular ancak dişiler, ağızları ile kavrayarak bir seferde sadece bir yavru taşıyabilir. Panthera’nın Güney Amerika bölge direktörü Esteban Payán‘a göre, daha küçük hayvanlar aşırı ısı karşısında daha hızlı susuz kalıyor.
Amazon yangınları biyoçeşitliliğe büyük zarar veriyor
Bolivya’daki yangınların çoğu, özellikle biyolojik çeşitlilik gösteren bir bölgede meydana geliyor. Payán, Cerrado ve Chiquitano gibi kuru ormanları ve Pantanal’ın sulak alanlarını içeren bir alanda yangınların yaşandığını söyleyerek, “Burası, Amerika kıtasındaki sekiz vahşi kedi türünü barındıran tek yer.” dedi.
Jaguar’a ek olarak bölgede, pumalar, oselotlar (Amerika’ya özgü küçük siyah benekli vahşi kedi), Geoffroy kedileri, pampa kedileri, margaylar (O. ve G. Amerika’ya özgü vahşi hayvan), kaplan kedileri gibi birçok tür bulunuyor. Bölge aynı zamanda tapirlere, siyah kayman (timsah türü), anakondalara, kaplumbağalara, tembel hayvanlara, karınca yiyenlere ve armadilolara (tatu) ve sayısız kuş, böcek, örümcek, bitki ve mantar türüne ev sahipliği yapmakta. Ancak bunlar sadece bildiğimiz türler.
Yangınlar Amazon bölgesinde ilk defa meydana gelmiyor. Tarımsal çıkarlar için veya imar için insanlar on yıllardır yangın çıkartarak bölgeyi kendi istekleri doğrultusunda düzenlemekte. Ancak yangınların sayısı ve kapladığı alan arttıkça işler değişiyor. Ocak ayından bu yana, uydu görüntülerine göre 80 bin yangın tespit edildi ve bu sayı 2013’ten bu yana görülmeyen bir krizi ifade ediyor.
Kaynak;
